آموزش برق ساختمان, آموزش برق صنعتی, مقالات برق, ویدیو های آموزش برق

تفاوت سیم فاز و نول در برق – منشاء سیم نول کجاست؟

تفاوت سیم فاز و نول

تفاوت سیم فاز و نول نیز یکی از مواردی است که هر کسی که میخواهد با برق و سیم کشی ساختمان سر و کار داشته باشد باید بداند ما در این مقاله تفاوت سیم فاز و نول را به صورت ساده بررسی میکنیم و به شما خواهیم گفت دقیقاً تفاوت سیم فاز و نول چیست؟ و منشأ این تفاوت را خواهیم دانست، هم چنین در این مقاله به شما می گوییم که تفاوت سیم فاز و نول در کجا و چگونه اتفاق می افتد.

تشخیص دادن سیم فاز و نول از یکدیگر

شاید شما با فاز متر کار کرده باشید یا شاید کار نکرده اید اگر از فاز متر استفاده کرده اید حتماً سیم فاز را از نول تشخیص داده اید پس اگر می دانید که کار با فاز متر چگونه است لطفاً به قسمت بعدی مقاله بروید چون ما در این قسمت کار با فاز متر را تو ضیح خواهیم داد.

برای این که در برق بتوانیم فاز را از نول تشخیص دهیم به ابزاری به نام فاز متر نیاز داریم فاز متر در الکتریکی ها موجود است، خوب برای تشخیص فاز از نول در پریز های برق سر فاز متر را در یکی از سوراخ های پریز قرار می دهیم و سر انگشت شست مان را به ته فاز متر می چسبانیم اگر لامپ فاز متر روشن شد یعنی آن سیم فاز است و اگر فاز متر روشن نشد چند احتمال وجود دارد:

  1. سوراخی از پریز که فاز متر در آن است سیم نول است
  2. پریز برق دار نیست 
  3. فاز متر خراب است

تفاوت سیم فاز و نول در چیست؟

همان طور که شما هم می دانید در برق (تک فار) به دو رشته سیم نیاز داریم  که همان فاز و نول هستند این دو همیشه در برق مکمل یک دیگر هستند؛ یعنی یکی از سیم ها برق در آن است  که همان سیم فاز است و سیم دیگر، برق را بر می گرداند که همان سیم نول است، سیم نول فقط سیم فاز را کامل می کند مانند یک جفت، و برقی در آن نیست، می توان آن را در روز لمس کرد ولی در شب این کار را نکنید چون یک برقی حدود 70 ولت از آن عبور میکند که به آن برگشت فاز می گویند (توضیح برگشت فاز کمی کسل کننده و تخصصی است که از آن صرف نطر می کنیم ) و همانطو طور که در بالا گفتیم برای تشخیص دادن سیم فاز و نول از فاز متر استفاده می کنیم.

منشأ تفاوت سیم فاز و نول در  برق از کجاست؟

 

تفاوت سیم فاز و نول

برای این که بدانید منشأ سیم نول در برق هایی که ما مصرف می کنیم کجاست، به تصویر بالا تو جه کنید، همان طور که می بینید سیم نول از مرکز سه سیم فاز به وجود می آید، شاید یک سوال در ذهن تان مطرح شود که چرا سیم نول وقتی که با سیم فاز وصل است برق دار نمی شود وبی خطر است؟ خوب این قانون بر می گردد به هندسه، وقتی سه سیم فاز با زاویه اختلاف فاز 120 درجه(سیم های آبی در تصویر) کنار هم باشند مرکز آنها خنثی یا صفر می شود که در مرکز سه فاز یک سیم خارج می شود و از آن به عنوان نول استفاده می کینم.

تا حالا به ترانسفورماتور های تو محله ها تون توجه کردید؟ این ترانس ها فقط 3 رشته ورودی دارند و وقتی برق رو کاهش می دهند 4 خروجی به ما می دهند، به تصویر زیر توجه کنید تا درک بهتری از این قضیه داشته باشید و اینکه بدانید سیم نول از کجا به وجود میاد.

تفاوت سیم فاز و نول

توضیخ عکس: وروودی 3 فاز 20 کیلو ولت که همان 20 هزار ولت است ار پست های برق می آید به ترانس در محله ها و ترانس کارش این است که برق را کاهش بدهد و به دست مصرف کننده برساند، خروجی هم که 4 عدد است یعنی 3 فاز و یک نول که هر مصرف کننده ای بسته به نیاز خود میتواند از کنتور های یک فاز یا سه فاز استفاده کند.

سوال؟ پس چرا سیم های تیر برق تو محله ها 5 رشته است؟

از پایین اگر در نظر بگیرید 3 رشته پایینی، 3 فاز است و چهارمین رشته فاز شهر داری است که برای چرغ معابر از آن استفاده می شود و پنجمین رشته نول است.

تفاوت سیم فاز و نول

دیدگاهی در مورد “تفاوت سیم فاز و نول در برق – منشاء سیم نول کجاست؟

  1. محمد صافی گفت:

    با سلام از مقاله شما بسیار استفاده بردم یک سوال برای قطع انشعاب برق از سر تیر مامور باید ابتدا فاز را قطع کند یا نول را ؟

    1. سلام
      ابتدار برق رو از داخل تابلو زیر ترانس قطع میکنیم و پس از اطمینان از عدم بی برقی فاز و نول رو از انشعاب قطع میکنیم

  2. علي گفت:

    سلام اگرنقشه کولرآبي را به صورت تصويري وکامل داريدبرايم ايميل بزنيد ممنون مي شوم چون اگرپمپ کولررابزنيم هم موتوروهم دورکندوتنددرست عمل مي کنندولي اگرپمپ کولررانزنيم ومي خواهيم مستقيا”دورکندوتندراازمايش کنيم روشن نمي شودلطقا”راهنمايي کنيد.

  3. فاطمه محمدی گفت:

    سلام.وقتتون بخیر.شما دراین اموزش تو سایت گفتین که برای ایجاد سیم نول از سر وسط اتصال ستاره یه سیم میگیریم و به عنوان نول استفاده میکنیم؛ک با توجه به اینکه پتانسیل صفر هست من قبول دارم.ولی یه سوالی که برام پیش اومده اگه اتصال مثلث باشه چطور سیم نول میگیریم؟و اینکه چرا به نول میگن زمین؟یعنی برا اینکه سیم نول تولید کنیم میشه اونو به زمین وصل کرد؟(یعنی کلا با یه شرایط خاص نول رو فقط از زمین بگیریم)ممنون میشم به سوالم جواب بدین… با تشکر از سایت خوبتون.فاطمه محمدی

    1. سلام
      در حالت مثلث امکان ایجاد نول وجود نداره
      به نول زمین نمیگن و میگن نولِ زمین شده یعنی مرکز اتصال ستاره رو زمین میکنیم
      دلیلش هم خنثی کردن برگشت فاز هست که اغلب در شب اتفاق میفته

  4. سعيد گفت:

    با سلام
    گفته شد سيم هاى تير برق محله پنج تاست اما خروجى ترانس توزيع چهار تاست پس سيمى كه براى روشنايى استفاده ميشه دقيقا از كجا مياد ؟

    1. سلام از داخل تابلو توزیع و از یکی از فاز ها میگیرند

  5. ابوالفضل گفت:

    سلام مهندس فیوز درسیم نول جواب میده یا حتما باید درسیم فاز باشد

    1. سلام اگه صرفا بخواهید نول رو قطع و وصل کنه کار میکنه

  6. حمید.خ گفت:

    خیلی ممنون آقای مهندس غفاری
    اموزشهاتون خیلی عالی و مفید بود
    البته بنده که مهندس پزشکی هستم تازگی داشت.
    ممنون و تشکر

  7. هدایت گفت:

    باسلام از سایت خوب شما
    سوالی که مطرح است در صورت برقدار شدن سیم نول یک مشترک (اتصالی فتوسل،سوختن کابل وبرخورد به بدنه فلزی……)علاوه بر برقدار کردن نول مشترک های دیگر در مصرف برق تاثیری دارد.

    1. سلام خیر تاثیری ندارد

  8. یدالله گفت:

    چه جالب! ممنون بابت مطالبتون.

  9. محمد گفت:

    سلام
    اگر چوک مهتابی را در سمت نول قرار دهیم چه اتفاقی می افتد ؟
    در بعضی از دستگاهها مثل درایور لامپ LED مشخص کرده فاز و نول به کدام ترمینال وصل شوند ، چرا؟
    و کلا در چه صورت نول و فاز نباید جابجا وصل شوند؟

    1. اتفاقی نمیافته و وقتی جای فاز و نو ل مشخص میشه یعنی سیم فاز باید به فاز ال ای دی یوصل بشه برای اینه که ترانسفورماتور کاهنده ولتاژ در مسیر فاز قرار بگیره و در مهتابی هم به همین صورت ولی اگه در مسیر نول قرار بگیره روشن خواهد شد

  10. محمود گفت:

    سلام
    ممنون از سايت و اطلاعات خوبتون
    بين سيم فاز و نول در حالي كه فيوز اصلي قطع است تست بوق گرفتم و صداي خفيف بوق مي ايد
    ايا اتصال بين فاز و نول است يا اين كه به خاطر اسانسور و موتور ان و يا زياد بودن طول سيم كشي در پاركينگ و … و كنار هم قرار گرفتن دورشته سيم در فواصل زياد هست؟ تشكرم

    1. سلام ممنون میشم سوال تون رو دقیق تر بگین یعنی بوق از کجا میاد چطور صدایی هست چه دستگاههایی دارید و کی بوق ایجاد شده کامل و دقیق مطرح کنید متشکرم

  11. شاهین بهمنی گفت:

    سلام خدمت شما دوست عزیز و گرامی و سپاس فراوان از شما
    من چند سوال داشتم اگه محبت کنید و پاسخ بدید ممنون میشم
    ۱ : آیا چشمک زدن لامپهای کم مصرف هم مربوط میشه به برگشت فاز؟ (راه حل)
    ۲: برای زمین کردن نول باید ازچه سایز سیمی استفاده کنیم مثلا سیم ۲/۵ ؟ و در آخر آیا سیم نول را باید لخت کرده وزمین کنیم یا خیر

    1. سلام آقای بهمنی بزرگوار
      سوال 1 مقاله زیر رو مطالعه کنید
      چشمک زدن لامپ کم مصرف
      سوال 2 برای برق خونگی حد اقل سیم 6 تا 10
      سوال سه بهتر هست از میله ارت استفاده کنید و میله ارت رو زمین کرده و سیم نول رو به این میله اتصال بدین

  12. رضا گفت:

    تا جایی که بنده اطلاع دارم انتقال نول از نیروگاه تا مصارف خانگی برای کاهش هزینه انتقال از زمین استفاده میکنند و به همین دلیل بعضی از تیر برق از سیم اول از بالا یعنی سیم نول برای تقویت و اتصال سیم نول از نیروگاه از آن سیمی به زمین وصل میباشد و در مورد برق متناوب دارای دو سیم می‌باشد که درون هریک از سیمها حاوی الکترون های مثبت و منفی می‌باشد .اگر سیم نول با فازمتر روشن شود دلیل بر ضعیف بودن ولتاژ سیم نول میباشد با احداث چاه نول و اتصال آن به سیم نول دیگر نباید فازمتر روشن شود نه به این خاطر که انتقال برگشتی فاز سریعتر رخ میدهد بلکه نول تقویت میشود
    مثال :برای تبدیل برق متناوب به مستقیم از روش پل دیود استفاده میکنیم اگر توجه کرده باشید به قسمتیکه برق متناوب با همان فاز و نول اتصال دارد سمت مثبت و منفی می‌باشد و جداکننده الکترونهای داخل فاز ونول میباشد.ایا برگشتی فاز امکان پذیر میباشد؟

  13. غلامحسن فقبه گفت:

    سلام در موردسیمهای برق شهر که روی سیم ها توضیح دادید در ایران از بالا به پایین سیم نول سیم فاز یک سیم فاز دو سیم فاز سه سیم فاز شب است توضیح شما در مورد کشورهای خارج از ایران است

  14. محمد گفت:

    سلام مهندس میخاستم بدونم در نصب چشمی راه پله 140 (با دو جای سیم ) میشه به جای سیم برگشتی فاز چشمی از سیم نول استفاده کنیم.
    تو خیلی جاها وقتی دو سیم فاز و سیم برگشتی رو از چشمی جدا کردم و به لامپ وصل کردم لامپ روشن شده.
    این یعنی سیم برگشتی فاز چشمی به نول وصل شده.
    ممنون میشم اگر جواب بدین

    1. سلام سوالتون رو دقیق تر بگین ممنون

  15. مسعود گفت:

    با درود دوست عزیز . من مشگلی که دارم کنتور ورودی منزل چهار سیم دیجیتالی هست که فاز و نول وارد ان شده و خارج میشود اما جای سیم فاز و نول در کنتور جابجا شده یعنی از سمت چپ ۱نول ورودی ۲ نول خروجی ۳ فاز ورودی ۴ فاز خروجی ، حالا مشگلی که هست زمانی که کلا فیوز ورودی منزل را قطع میکنیم باز هم کنتور در حال شماره انداختن هست یعنی کل مصرف را قطع میکنیم اما همچنان کار خود را انجام میدهد اما به صورت کندتر ، میخاستم ببینم راهی هست که جلوی این برگشت نول را گرفت یا نه و نمیخواهم که فاز نول را به حالت اول برگردانم ، اگر راهنمایی کنید ممنون میشوم

    1. سلام جواب قطعی نمیتونم بدم ولی یک راهی رو میگم تست کنین احتمالا عمل کنه
      از سیم نول خروجی کنتور یک انشعاب بگیرین نیم متر زمین کنین ببینین بهبود پیدا میکنه یا نه اگه بهتر شد و حل نشد برای حل شدن کامل این مسئله سیم نول رو 180 سانت زمین کنین

  16. حمید گفت:

    سلام
    تست مقاومت بین نول و فاز چیه؟
    یا شایدم تست ولتاژ بین نول وفاز
    ممنون میشم کمکم کنید

    1. سلام ممنون میشم سوال تون رو دقیق تر بگین

  17. ساحل اسدی گفت:

    سلام ساحل هستم مطلب خوبی بود
    یک سوال داشتم:
    نوشته بودید که سیم نول را در روز لمس کرده میتوانید اما در شب خطر دارد …. برایم جالب بود و میخواهم بیشتر بدانم لطفاً برای توزیح بدهید..
    تشکر

    1. سلام اقای اسدی
      چون در شب برق خفیفی در سیم نول وجود دارد که از سیم فاز به آن منتقل میشود، برای رفع این مسئله می توان سیمی را زمین کرد وبه سیم نول اصلی برق منزل وصل کرد.
      موفق باشید

  18. reza گفت:

    ممنون میشم جواب سوالی رو که پرسیدم بدونم .

  19. reza گفت:

    خوب اگه به اینصورت که شما گفتید پس سیم نول برگشت فاز نیست چون بین فاز و نول مصرف کننده وجود دارد نه انتقال دهنده.

    1. جوابتون در قالب یک کامنت نمیگنجه و اینو میتونم بگم که برق متناوب مثل برق مستقیم نیست که مثلا منفی تکمیل کننده هست برای روشن کردن مصرف کننده ، نول منتقل کننده هست و مدام سیکل ها در حال تغییره حالا بین این انتقال، مصرف کننده هایی هستند که قسمت کمی از ولتاژی که از فاز می اید رو به نول هم میدهند ( همان نشتی ولتاژ در نطر بگیرید) همانطور که بعضی از مصرف کننده ها هامونیک ایجاد میکنند، مصرف کننده هایی مثل لامپ رشته ای هم برگشت فاز ایجاد میکنند، رفتار فاز و نول خودش یک مبحث هست که نیاز به یک ساعت به بالا زمان نیاز داره و روی شکل توضیح داده بشه

  20. reza گفت:

    اگر سیم نول بدون جریان باشد و از آن به عنوان برگشت جریان استفاده بشه. پس چرا در زمانی که سیم فاز و نول را به هم بزنیم جریان انتقال پیدا نمی کند و باعث اتصال کوتاه میشود ؟

    1. باید مصرف کننده ای باشه مثلا بخاری برقی یا لامپ رشته ای عملا فاز ونول به هم وصل هست و یک مصرف کننده محسوب میشوند

خوشحال می شویم نظر یا سوال تان را با ما در میان بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *