سنسور ترمیستور چیست؟ سیم بندی سنسور ترمیستور چگونه است؟ این سنسور کجا کاربرد دارد؟
این ها سوالاتی است که ممکن است برای شما پیش آمده باشد و میخواهیم در این آموزش پاسخ این سوالات را به شما بدهیم.
الکتروموتورهای صنعتی در حین فعالیت‌های سنگین خود و در مواجهه با جریان کشتی‌های سنگین داغ می‌شوند. گاهاً ابعاد جریان کشی الکتروموتور آن‌قدر زیاد است که خطر سوختن سیم‌پیچ در اثر حرارت زیاد وجود دارد. اعمال بارهای فراتر از ظرفیت موتور، گیرپاژ شدن موتور و یا اختلال در عملکرد مکانیکی سیستم و حتی پدیده دو فاز شدن باعث جریان کشی و افزایش دمای موتور می‌شوند. برای جلوگیری از خطر سوختن موتور الکتریکی در چنین شرایط بحرانی از سنسور PTC یا همان سنسور ترمیستور استفاده می‌کنند.
فهرست مطالب
سنسور ترمیستور چیست؟
سنسور ترمیستور در واقع یک المان حساس به دما است که در حد فاصل سیم‌پیچ تا بدنه موتورهای الکتریکی بزرگ نصب شده و با افزایش دمای بدنه که قطعاً بدلیل جریان کشی زیاد است، مدار فرمان و به دنبال آن مدار قدرت الکتروموتور را قطع می‌کند. بنابراین سنسور PTC (ترمیستور) در اصل یک بخش حفاظتی است.
در ویدیوی زیر به چگونگی سیم بندی ترمیستور می‌پردازیم:
سنسور ترمیستور کجای موتور نصب شده است؟
همه موتورهای الکتریکی دارای سنسور ترمیستور نیستند. معمولاً برای محافظت اضافه جریان و کنترل دمای بدنه الکتروموتورهای بزرگ که حساسیت کار بالایی دارند، از این سنسور حفاظتی استفاده می‌شود. اگر در این موتورها بخش تخته پلمپ موتور را باز کنید، علاوه‌بر ۶ رشته سیم اصلی دو رشته سیم نازک دیگر نیز وجود دارد که مربوط به اتصال الکتریکی سنسور ترمیستور هستند. خود سنسور در مکانی حد فاصل بدنه تا سیم‌پیچ قرار دارد و لازم است تا از ترمینال خروجی همین دو رشته سیم نازک تخته کلمپ برای سیم بندی ترمیستور استفاده کنید.
روش سیم بندی ترمیستور
در تصویر زیر نقشه سیم بندی ترمیستور را مشاهده میکنید:
سنسور ترمیستور اگر چه نوعی حسگر حساس دمایی است؛ اما به تنهایی کارایی ندارد و باید اطلاعات آن را از طریق رله ترمیستور دریافت کنیم. این رله مخصوص سیم بندی ترمیستور طراحی شده است و محل نصب آن در تابلو برق اصلی دستگاه در کنار دیگر ملزومات مدار فرمان و مدار قدرت الکتروموتور صنعتی است. این رله ترمیستور خود دارای ترمینال‌هایی برای تغذیه، اتصال سنسور و رله کنترل است. ترمینال‌های A1 و A2 برای تغذیه رله استفاده می‌شوند. از ترمینال‌های T1 و T2 برای اتصال مستقیم سنسور PTC استفاده خواهد شد و در نهایت از تیغه‌های NO با شماره‌های ۲۱ و ۲۲ به عنوان رله فرمان برای کنترل مدار الکتریکی موتور استفاده خواهد شد.
این رله ترمیستور در اصل برای کارکرد ۲ سنسور به شکل هم‌زمان و کنترل دو کنتاکتور متصل طراحی شده است. لذا در بخش ترمینال‌های آن از ۲ سری رله NO و همچنین ۲ سری محل اتصال سنسور استفاده شده است. ولی در فیلم آموزشی گروه کالنجی تنها از یک ترمینال کنترل استفاده می‌کنیم.
روش سیم بندی ترمیستور تقریباً ساده است و در آن قرار است تا تیغه NO رله ترمیستور به عنوان بخشی از مدار فرمان موتور الکتریکی استفاده کنیم. با توزیع سیم نول و فاز در A1 و A2 رله مسیر راه‌اندازی سیم بندی می‌شود. دو رشته سیم سنسور PTC نیز به ترمینال‌های T1 و T2 متصل هستند. در نهایت با چرخش سیم فاز در رله ۲۱ و ۲۲ و بهره‌مندی از تیغه NO می‌توانیم مدار فرمان کنتاکتور موتور الکتریکی را تکمیل کنیم.
کاربرد ترمیستور چیست؟
سیم بندی ترمیستور با هدف پوشش کارکرد امنیتی موتورهای الکتریکی انجام می‌شود. کاربرد ترمیستور در اصل هر نوع پایش دمای بدنه موتورهای الکتریکی است. به شکلی که در هر لحظه حین کارکرد موتور در حال پایش‌های بدنه آن از سمت داخل موتور است که در هر صورت و به هر دلیل در امتداد افزایش دمای پوسته موتور فعال شده و مدار فرمان عملکرد دستگاه را متوقف نماید. به این ترتیب می‌توانیم از موتورهای الکتریکی در مواجهه با شرایط بحرانی مانند دو فاز شدن و یا گیرپاژ مکانیکی قسمت‌های فنی دستگاه‌ها محافظت کنیم.
بسیار مفید و کاربردی بود
اتفاقا چند روز پیش توی شرکت یه موتور همینجوری دیدیم ولی فکر کردیم شاید خازن راه انداز موتور باشه. ممنون بابت آموزشتون
سلامت باشید
ممنون از همراهی تون
درود بر شما. امروز با این دو رشته سیم سیاه نازک که ۲۰۰ اهم میان دو سر اهم متر نشون میداد، توی ترمینال موتور ۲۰ اسب برخورد کردم که درست نمیدونستم چیه. سپاس از راهنمایی تون