اطلاع داشتن از جریان برق در تجهیزات صنعتی اهمیت زیادی دارد. جریانی که با واحد آمپر سنجیده می‌شود از ارکان کلیدی در تحلیل مدارات الکتریکی است. جریان در تجهیزات برق صنعتی ارقام بسیار بالایی است که عدم کنترل دقیق آن باعث مشکلات زیادی خواهد شد. در فیلم زیر به طریقه نصب رله کنترل آمپر برند شیوا امواج اشاره شده است. در این فیلم آموزشی می‌خواهیم تا به چگونگی سیم‌بندی و نحوه‌ی کاربرد تا قابلیت‌های دستگاه رله کنترل آمپر بپردازیم.
فهرست مطالب
چرا اطلاع از مقدار جریان مهم است؟
هر تجهیز الکتریکی محلی برای عبور جریان برق است. بسته به طراحی دستگاه از اتصال ولتاژ تا هدایت جریان الکتریکی وظایفی انجام خواهد شد. از بارهای مقاومتی تا بارهای سلفی و خازنی همگی مراتبی از جریان کشی دارند. اما وقتی با تجهیزات برق صنعتی کار می‌کنید، مقدار جریان کشی قابل توجه است.
جریان کشی تجهیزات معیار عملکرد مفید و سالم آنها است. هر گونه اضافه بار و یا عملکرد ناقص تجهیزات به شکل جریان کشی‌های نامتعارف دیده می‌شود. لذا وقتی از مقدار جریان الکتریکی اطلاع دارید، قبل از بروز مشکلات می‌توانید آنها را پیش‌بینی کنید. از طرفی حضور جریان همگن در تجهیزات برق سه فاز اهمیت زیادی دارد. هر تجهیز برق سه فاز مانند موتورهای الکتریکی باید مقدار جریان کشی برابر از هر سه فاز به شکل جداگانه داشته باشد. هر گونه عدم تعادل در جریان سه فاز به دلیل عدم کارکرد صحیح تجهیزات برق سه فاز است.
در یک قدم بالاتر با مجموعه‌ای از تجهیزات سه فاز و تک فاز در یک سیستم صنعتی و یا خانگی مواجه هستیم. در این صورت علاقه داریم تا بار مصرفی هر یک از فازها برابر باشد. از آنجا که مصرف‌کنندگان متعددی به فازهای R و S و T متصل هستند، رسیدن به تعادل بار در هر سه فاز چالش برانگیز است. قاعدتاً در اولین قدم باید از مقدار جریان هر فاز اطلاع داشته باشیم تا بتوانیم مراتب کنترل را اعمال نماییم. با نصب رله کنترل آمپر به راحتی می‌توانیم مقدار جریان هر خط فاز در سیستم‌های الکتریکی را شناسایی کنیم و در قدمی بالاتر توانایی اعمال دستورات کنترلی از طریق رله کنترل آمپر فراهم است.
رله کنترل آمپر چیست؟ و چه وظایفی دارد؟
از نام تجهیز پیدا است که با چه نوع سیستمی سروکار داریم. این رله برای کنترل آمپر در مقیاس‌های خیلی بزرگ طراحی شده است. رله کنترل آمپر در اصل یک دستگاه اندازه‌گیری است که تماماً وظیفه دارد تا مقدار جریان دقیق خطوط سه فاز با مقیاس بالا را اندازه‌گیری کند.
احتمالاً با دیگر ابزارهای اندازه‌گیری مانند کنترل بار آشنا هستید. تجهیزاتی مانند کنترل بار برای اندازه‌گیری تا اعمال دستورات کنترلی در بخشی از سیستم طراحی شده اند. اما رله کنترل آمپر وظایفی فراتر از بخش‌های جزئی سیستم، برای کنترل کل سیستم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
رله کنترل آمپر تجهیزی است که در طبقات اول سیستم‌های توزیع الکتریکی برای خطوط سه فاز نصب خواهد شد. این رله دایماً مقدار جریان عبوری هر کدام از فازهای R و S و T را اندازه‌گیری می‌کند و مقدار جریان لحظه‌ای سیستم را در نمایشگر نشان می‌دهد. در عین حال قابلیت کنترل سیستم را دارد. با تنظیم المان‌های رله کنترل آمپر می‌توانیم کل سیستم را در صورت مشاهده اضافه جریان و یا کاهش جریان و حتی عدم تقارن میان جریان عبوری خطوط سه فاز قطع کنیم.
برندهای متعددی رله کنترل آمپر می‌سازند. در فیلم آموزشی گروه کالنجی به نحوه سیم‌بندی و طریقه نصب رله کنترل آمپر از برند شیوا امواج اشاره شده است.
روش سیم‌بندی رله کنترل آمپر شیوا امواج
رله کنترل آمپر شیوا امواج برای نصب شدن بر روی خطوط سه فاز در مقیاس بزرگ با مقدار جریان کشی زیاد طراحی شده است. این وسیله به شکل مستقیم در سیستم قرار نمی‌گیرد. بلکه از طریق نصب CT های اندازه‌گیری جریان کار می‌کند. لذا در مقدمات امر باید به ازای هر فاز یک CT اندازه‌گیری جریان نصب کرده باشید.
بر روی پنل رله کنترل آمپر شیوا امواج دو ردیف ترمینال وجود دارد. ترمینال‌های 1 الی 8 برای اتصال به خطوط فاز و اندازه‌گیری CT ها هستند. هر کدام از ترمینال‌های K و L جداگانه به یک CT اندازه‌گیری جریان نصب شده در خطوط R و S و T متصل می‌شوند. یک ترمینال ریست با شماره 8 نیز در طراحی رله کنترل آمپر پیش بینی شده است. با اتصال سیستم فاز به این ترمینال چه از طریق شستی و یا فرمان PLC می‌توانیم کل اطلاعات و یا شرایط عملکرد رله کنترل جریان را ریست کنیم.
اما در سمت دیگر رله کنترل آمپر شیوا امواج ترمینال‌های شماره 9 الی 17 حاضر هستند. این ترمینال‌ها برای تغذیه رله و همچنین دستورات خروجی رله می‌باشند. کنترل آمپر شیوا امواج دارای دو عدد رله کنترل است که هر کدام از سه ترمینال COM، NO و NC برخوردار هستند. یکی از رله‌ها برای صدور فرمان هشدار طراحی شده و رله دیگر قابلیت صدور فرمان‌های کنترل مانند قطع و وصل کنتاکتورها را بر عهده دارد. با اتصال فاز به COM رله‌ها و استفاده از تیغه‌های NO و NC می‌توانیم الگوی کار سیستم پس از عملکرد رله کنترل آمپر را تنظیم نماییم.
ویژگی‌های رله کنترل آمپر برند شیوا امواج
- توانایی نمایش لحظه‌ای جریان در خطوط سه فاز و اعمال دستورات حفاظتی در برابر ماکزیمم، مینیمم و یا عدم تقارن جریان‌ها
- قابلیت تنظیم زمان استارت اولیه همراه با تأخیر برای راه‌اندازی موتورهای سنگین
- قابلیت تنظیم حد مینیمم و ماکزیمم جریان و حتی تنظیم مقدار جریان آلارم
- دارای دو رله مجزا برای مدیریت آلارم و تریپ
- طراحی 10 عدد نشانگر برای اعلام وضعیت‌های مختلف سیستم مانند نمایش وضعیت رله آلارم، وضعیت رله تریپ، مقدار تأخیر استارت اولیه، نمایش مقدار CT ها، نمایش تأخیر در قطع، مقدار عدم تقارن جریان‌ها، جریان ماکزیمم، جریان مینیمم و جریان آلارم تنظیم شده
رله کنترل آمپر یک تجهیز کلیدی برای نصب شدن در بخش‌های بالادستی سیستم‌های بزرگ برق صنعتی و یا مصارف عمده شهری است. حضور این رله تضمین عملکرد پایدار و مطمئن سیستم در هر شرایطی از بارهای مصرفی است.
برای اطلاع دقیق از چگونگی نصب رله کنترل آمپر می‌توانید از فیلم آموزشی تهیه شده در گروه کالنجی مجری دوره‌های آموزشی برق صنعتی استفاده کنید. قاعدتاً با درک فنی مناسب از این تجهیز و اطلاع از چگونگی نصب و کاربرد قادر هستید تا سنگینی شبکه‌های برق سه فاز را تحت کنترل کامل داشته باشید.
عالی عالی
از خواندن مقالتون لذت بردم اگر چه حروف اینگلیسی که نماد چیزی هستند رو متوجه نشدم اما خیلی چیزها در مورد برق ۳فاز یاد گرفتم ممنون از شما و کسانیکه علم و دانش خود را در اختیار مردم میگزارند
سپاس از همراهی تون دوست عزیز