بررسی کامل انواع سایز کابل برق

از مهم‌ترین دستاوردهای بشر می‌توان به بهره‌گیری از انرژی الکتریکی اشاره کرد که از گذشته تا به حال نقش مهمی در زندگی ما ایفا کرده است. برای استفاده از انرژی الکتریکی لازم است از ابزارها و واسطه‌هایی کمک بگیریم که علاوه بر انتقال ایمن جریان برق، امکان بهره‌گیری از آن را نیز به‌خوبی فراهم آورند.

کابل برق یکی از لوازم بسیار کاربردی در صنعت برق محسوب می‌شود و از محصولات پرفروش الکتریکی است. کابل‌های برق از یک یا چند رشته سیم برق تشکیل شده‌اند که در کنار هم قرار می‌گیرند؛ رشته‌های سیم به‌وسیله یک لایه حفاظتی که به آن روکش کابل می‌گویند، پوشانده می‌شوند. از کابل‌ها در صنایع مختلف برای جابه‌جایی و توزیع انرژی الکتریکی استفاده می‌شود که با توجه به نوع مصرفی که دارند، در انواع مختلفی تولید و عرضه می‌شوند.

کابل‌های برق در موارد مختلفی نظیر جنس عایق، نوع هادی، سایزبندی، سطح مقطع و… با یکدیگر متفاوت‌اند، در سایزبندی نیز با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. تمامی کابل‌ها سطح تحمل مشخصی برای عبور جریان برق دارند. میزان جریان و باری که کابل‌ها حمل می‌کنند باید متناسب با سایز آن‌ها تعیین شود.

سایزبندی کابل برق رابطه مستقیمی با کاربرد آن دارد، به همین خاطر آشنایی با سایز کابل می‌تواند در استفاده و به کارگیری از آن کمک‌کننده باشد و مصرف برق را به حداقل برساند. اگر می‌خواهید با انواع سایز کابل برق آشنا شوید و درباره کاربرد هر یک از آن‌ها بیشتر بدانید، در ادامه همراه ما باشید.

کابل برق چیست؟

کابل برق یکی از تجهیزاتی است که برای انتقال برق استفاده می‌شود. کابل‌ها از یک یا چند رشته رسانا فلزی تشکیل شده‌اند و بر روی رشته‌ها روکشی به‌عنوان عایق قرار گرفته است که به آن هادی گفته می‌شود.

نوع هادی کابل می‌تواند مسی یا آلومینیومی باشد، البته از مواد دیگری نیز در تولید هادی استفاده می‌شود مانند فولاد که کمتر متداول هستند. انواع کابل همچنین می‌توانند از یک رشته سیم روکش‌دار و یا چند رشته سیم روکش‌دار تشکیل شوند. در حالت کلی، زمانی که یک یا چند رشته سیم برق در کنار هم زیر پوشش یک لایه خارجی عایق قرار می‌گیرند، کابل برق تشکیل می‌شود.

اهمیت سایزبندی کابل برق

سایزبندی کابل‌های برق در برق‌کشی ساختمان، صنایع و وسایل برقی با یکدیگر متفاوت است. اگر سایز کابل متناسب با مکان قرارگیری آن نباشد، می‌تواند باعث بروز مشکلاتی نظیر آتش‌سوزی، افت ولتاژ، افت فشار و کاهش جریان شود؛ این مشکلات به‌مرور به وسایل الکتریکی آسیب وارد کرده و مجبور به پرداخت هزینه هنگفتی برای تعویض یا تعمیر آن خواهید شد.

برای مثال، اگر از کابل‌های دارای مقطع بالا در مکان‌هایی با مصارف خانگی استفاده شود، با مشکلاتی مانند افزایش مصرف برق یا آسیب به‌وسیله الکتریکی روبه‌رو خواهید شد. چراکه کابل‌هایی با سطح مقطع بالا برای انتقال جریان با فشار زیاد مناسب هستند و بیشتر در کارهای صنعتی کاربرد دارند.

اگر سیم و کابل برق تناسبی با میزان جریانی که در هر محیط منتقل می‌شود، نداشته باشد، عملکرد مناسبی ارائه نمی‌کند. در شرایطی که سیم و کابل متناسب با کلیدهای روشنایی انتخاب نشود، نمی‌توان از آن‌ها در محل مورد نظر استفاده کرد و در صورت استفاده خطرات زیادی شما و سلامت سیستم را تهدید خواهد کرد. به همین خاطر توصیه می‌گردد قبل از خرید سیم و کابل برق، با سایز کابل موردنیاز برای محیط‌های مختلف مشخص شود.

نحوه تشخیص سایز کابل برق

همان‌طور که می‌دانید سایز کابل باید با محیطی که قرار است از آن استفاده شود، تناسب داشته باشد؛ در صورتی که این اصل رعایت نشود، مشکلات جبران‌ناپذیری رخ خواهد داد. برای پیدا کردن سایز کابل برق متناسب با جریان عبوری، اعدادی بر روی کابل درج شده است که از طریق این اعداد بخش‌های مختلف کابل معرفی می‌شود.

به‌وسیله اعدادی که روی کابل دیده می‌شود، می‌توانید تعداد رشته‌های کابل، سیم‌های نول به کار رفته در کابل و سطح مقطع آن را تشخیص دهید. اولین عدد از سمت چپ که روی کابل درج شده است، تعداد رشته‌های هادی به کار رفته در کابل برق را نشان می‌دهد و عدد بعد از آن سطح مقطع کابل برحسب میلی‌متر را مشخص می‌کند. برای مثال، اگر روی کابل برق عدد 23 درج شده است، عدد 2 نشان‌دهنده آن است که دو رشته سیم هادی در کابل به کار رفته و عدد 3 نشان می‌دهد سطح مقطع آن سه میلی‌متر است.

اگر اعداد درج شده روی کابل قابل مشاهده نیستند، می‌توانید با برش دادن سیم به شکل عمودی، اندازه کابل برق را به دست آورید. یکی دیگر از روش‌های تشخیص سایز کابل برق، اندازه‌گیری قطر سطح مقطع آن است. توجه داشته باشید که اندازه‌گیری قطر سطح مقطع باید به واحد اینچ و بدون در نظر گرفتن عایق انجام شود.

جدول سایز کابل برق بر حسب آمپر

اگر می‌خواهید امنیت استفاده از کابل‌ها را بالاتر ببرید و عمر مفید کابل‌کشی ساختمان را نیز افزایش دهید، باید سایز کابل برق را برحسب آمپر مشخص کنید. در بخش زیر دو جدول سایزبندی کابل برق برای کابل‌های توکار که در دیوار استفاده می‌شوند و کابل‌های روکار که در تأسیسات برقی کاربرد دارند را مشاهده خواهید کرد.

کابل‌های توکار:

اندازه کابل	سایزبندی برحسب آمپر
1 میلی‌متر	8
1.5 میلی‌متر	10
2.5 میلی‌متر	13.5
4.0 میلی‌متر	17.5
6.0 میلی‌متر	23.5
10.0 میلی‌متر	32

کابل‌های روکار:

اندازه کابل	سایزبندی برحسب آمپر
1 میلی‌متر	15.5
1.5 میلی‌متر	20
2.5 میلی‌متر	27
4.0 میلی‌متر	37
6.0 میلی‌متر	47
10.0 میلی‌متر	65

استانداردهای سایز کابل برق ساختمان

در ادامه به بررسی مهم‌‌ترین استانداردهای سازمان نظام مهندسی برای انتخاب سایز سیم برق ساختمان پرداخته‌ایم.

• برای کابل‌های اصلی که برق را از کنتور به جعبه فیوز هر یک از واحدهای ساختمان منتقل می‌کنند، سیم‌های برق 3 رشته شماره 6 مناسب هستند.
• برای ابزار روشنایی نظیر لوسترها، لامپ‌ها و… از سیم‌های برق شماره 1.5 که به صورت سه رشته هستند، استفاده می‌شود.
• برای پریزهای برق که در اتاق خواب‌ها، آشپزخانه‌ها و یا پذیرایی وجود دارند، از سیم‌های برق شماره 2.5 که به صورت سه رشته هستند، استفاده می‌شود.
• سیم‌کشی آیفون باید با سیم‌های برق شماره 0.6 انجام شود.
• در سیم‌کشی سیستم‌های اعلان حریق، سیم شماره 1.5 کاربرد دارد.
• سیم تلفن هر یک از واحدهای ساختمان باید از سیم‌های برق چهار رشته با شماره 0.6 انتخاب شود.

سایز کابل برق مناسب ساختمان

کابل برق ساختمان در اندازه‌های متفاوت موجود است. در ساختمان‌های مسکونی از سیم‌هایی که سایز آن‌ها 0.5 تا 16 میلی‌مترمربع است، استفاده می‌شود. اندازه مناسب کابل برق در ساختمان‌های مسکونی بر اساس فاکتورهای گوناگون تعیین می‌شود. تمامی متخصصانی که وظیفه سیم‌کشی ساختمان را دارند، به‌خوبی با بخش‌های مختلف ساختمان آشنا هستند و می‌توانند سیم یا کابلی با اندازه مناسب برای بخش‌های متفاوت ساختمان انتخاب کنند. از مواردی که در سایزبندی کابل برق ساختمان مورد اهمیت بوده، رنگ سیم‌ها است. بر اساس قوانین سازمان نظام مهندسی سایزبندی سیم با رنگ آن ارتباط مستقیمی دارد.

• سیم ارت ترکیبی از رنگ سبز و زرد است.
• سیم‌های نول به رنگ آبی تولید می‌شود.
• در مداراتی که دارای سه سیم هستند، سیم نول به رنگ‌های آبی و مشکی طراحی می‌شود.
• سیم‌های برق ارت به رنگ زرد و سبز طراحی می‌ شوند.

اگر رنگ‌بندی سیم‌های برق درست نباشد، به این معناست که سایز مناسبی برای انتقال جریان در بخش‌های مختلف ساختمان استفاده نشده و ولتاژ موردنظر در سیستم اجرا نخواهد شد.

سایز کابل برق کلید و پریزها

در سیم‌کشی کلید و پریزهای برق، با توجه به میزان جریانی که از آن‌ها عبور می‌کند، از کابل دوقلو و ارت 2.5 میلی‌متری استفاده می‌شود؛ علت استفاده از این نوع کابل در کلید و پریزها، بار بیشتری است که باید حمل کنند. از دیگر انواع سایز کابل برق کلید و پریز، کابل افشان 2*1.5 است که دارای دو رشته هادی با دو رنگ متفاوت بوده و حداکثر جریان عبوری از آن به 19 آمپر می‌رسد.

سایز کابل برق سیستم روشنایی

در انتخاب سایز کابل مناسب برای سیستم روشنایی، ابتدا باید کنتور برق را بررسی کنید تا بتوانید به سوالاتی نظیر مصرف کننده برق سه فاز است یا تک فاز؟ ولتاژ برق، میزان مصرف و فاصله خط توزیع برق تا محل انشعاب چقدر است؟ پاسخ دهید.

کابل‌های مناسب برای سیستم روشنایی، ‌ باید قابلیت عبور جریان از 20 آمپر تا 32 آمپر را داشته باشند. اندازه کابل سیستم‌های روشنایی معمولاً 1 میلی‌متر یا 1.5 میلی‌متر در نظر گرفته می‌شود.

اندازه کابل با توجه به تعداد چراغ‌های موجود در سیستم روشنایی و طول کابل انتخاب می‌شود. اگر میزان مسافت سیستم روشنایی کم است، توصیه می‌شود از کابل 1.5 میلی‌متری برای مقابله با افت ولتاژ استفاده کنید.

در خرید کابل برق چه نکاتی را باید در نظر بگیریم؟

در هنگام انتخاب و خرید کابل برق لازم است تا نکاتی را در نظر داشته باشید تا خریدی مطمئن و به‌صرفه را تجربه کنید. در ادامه به بررسی مهم‌ترین نکات در تعیین کابل برق پرداخته‌ایم:

1- متریال هادی

متریال هادی از نکات مهم خرید سیم و کابل برق است. هادی معمولاً از رساناهایی نظیر مس، آلومینیوم، طلا و نقره ساخته می‌شود. تجهیزاتی که دارای هادی طلا یا نقره هستند، قیمت بالایی دارند، ازاین‌رو در موارد خاص و در برخی از قسمت‌های وسایل الکترونیکی، از این جنس هادی استفاده می‌شود. متداول‌ترین جنس هادی، فلز مس است که علاوه بر کیفیت خوب، قیمت مناسبی نیز دارد.

2- ولتاژ کابل

کابل‌ها براساس سطح ولتاژی که دارند به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• کابل برق فشار قوی: این نوع کابل‌ها ولتاژهای بالا تا 20 کیلوولت را می‌توانند تحمل کنند.
• کابل برق فشار متوسط: از این نوع کابل‌ها در بازه ولتاژی 1 کیلوولت تا 20 کیلو ولت استفاده می‌شود.
• کابل برق فشار ضعیف: این دسته از کابل‌ها اغلب در بازه ولتاژی 300 تا 1000 ولت کاربرد دارند.

3- جنس عایق کابل برق

از دیگر موضوعاتی که پیش از خرید کابل برق باید در نظر داشت، جنس عایق کابل است. عایق کابل از هادی حفاظت می‌کند و جنس آن می‌تواند از لاستیک، پلی اتیلن، TPR و PVC باشد. روکش‌ها باید خاصیت ارتجاعی داشته و از استقامت مکانیکی بالایی برخوردار باشند.

4- سطح مقطع کابل

کابل‌های برق براساس استانداردهای جهانی تولید می‌شوند و به همین خاطر قطر هادی و ضخامت عایق اندازه مشخصی دارد. پیش از خرید کابل برق باید سطح مقطع محیطی که قرار است برق‌کشی شود را محاسبه کنید. کابل‌های برق در سطح مقطع‌های متفاوتی به بازار عرضه می‌شوند و شکل آن‌ها ممکن است گرد یا تخت باشد. کابل‌های برق تخت مقاومت فیزیکی بالایی دارند و غالباً در جرثقیل‌ها، بالابرها، آسانسورها و… از آن‌ها استفاده می‌شود.

این نوشته یک ریپورتاژ آگهی است. انتشار رپورتاژ آگهی در کالنجی