کلید اتوماتیک چیست و تفاوت کلید اتوماتیک با کلید مینیاتوری

نیروی برق در حال حاضر مفید ترین و در عین حال مطلوب ‌ترین نیرویی است که می‌ تواند انواع نیاز های جاری انسان را مرتفع سازد؛ از روشنایی گرفته تا گردش موتور های سنگین در بطن صنایع ریز و درشت؛ اگر چه نیروی برق یک جریان مطمئن، ساده، ارزان و راحت از انرژی است؛ اما در کنار چنین سادگی و ارزانی می ‌تواند بسیار خطرآفرین نیز باشد. البته در نگاه عموم، مراد از خطرآفرین در دنیای برق متوجه خطرات برق گرفتگی برای انسان است؛ اما قسمت عمده ‌ای از خطرات در شبکه برق متوجه امنیت تجهیزات و تاسیسات برقی خواهد شد. به هر صورت هر جا که می ‌خواهند جریانی از برق را جاری سازند، الزامات جدی در زمینه تامین امنیت در نظر گرفته می ‌شود. انواع کلید کمپکت که در برخی از محافل علمی با نام کلید اتوماتیک یا MCCB نیز از آن یاد می ‌کنند، یکی از مجموعه ملزومات با هدف تامین حفاظت در شبکه های توزیع برق، از رده های میانی تا فضا های پایین دستی در شبکه می باشد.

کلید کمپکت برای چه اهدافی طراحی شده است؟

ایده کلی در طراحی انواع کلید کمپکت، خلق نوعی تجهیز با تحمل جریانی بالا است که می تواند در مواقع بروز حادثه در سیستم، تمامی جریان برق بعد از خود را قطع نماید. نیاز شبکه های برق در داشتن چنین کلید هایی، اهمیت زمان در هنگام بروز حادثه می باشد. مثلاً اگر یک برق گرفتگی برای انسان صورت گیرد و یا اینکه در سیستم شاهد اتصال کوتاه باشیم و شاید یک اضافه جریان غیرمنطقی و هجومی در شبکه ایجاد شود، اگر قرار باشد که تصمیمات انسانی را دلیل بر قطع برق بگیریم، زمان بسیار با ارزشی را از دست داده ‌ایم. چرا که در کسری از ثانیه برقراری جریان های بالا در شبکه می ‌تواند انواع خسارات جبران ‌ناپذیری را به همراه داشته باشد. طراحی کلید کمپکت برای حل مشکل زمان در این گونه از حوادث ناگهانی در سیستم می باشد. چرا که کلید کمپکت همزمان با افزایش هجومی جریان است که می ‌تواند در زمانی بسیار کوتاه اتصال سیستم توزیع پس از خود را قطع کرده و به نوعی مانع از انتشار خسارات در تمام شبکه باشد و هم اینکه قسمت هایی که دلیل بروز حادثه شده اند را از مسیر جریان برق خارج سازد.

چرا کلید اتوماتیک را حساس ساخته اند؟

اما عمده دلایلی که می تواند یک کلید کمپکت را حساس ساخته و آن را مجبور به واکنش نماید، ایجاد جریان های هجومی در شبکه است. این جریان های هجومی که در کسری از ثانیه به شدت زیاد خواهند شد، می ‌توانند ناشی از اتصال کوتاه، اتصال دو فاز به یکدیگر و یا اضافه بار های غیر معقول در سیستم باشد. در چنین حالتی ممکن است بگویید که فیوز ها و یا کلید های مینیاتوری نیز می ‌توانند چنین سطح امنیتی را داشته باشند. آنها هم نسبت به اضافه جریان در سیستم حساس بوده و در صورت ایجاد آن را قطع می کنند. از این رو چه نیاز است که در ابتدای سیستم های توزیع شاهد استفاده از کلید کمپکت باشیم؟!

تفاوت های کلید کمپکت به نسبت انواع فیوز ها و کلید های مینیاتوری

اساس طراحی در کلید کمپکت، قطع تمامی سیستم است. این قطع شامل هر سه فاز از سیستم خواهد شد. اتفاقی که در عملیات یک فیوز، حالا در هر جریانی که باشد، دیده نمی شود. فیوز ها تنها می ‌توانند جریان یک فاز را قطع کنند. در حالیکه ممکن است جریان کشی فاز مذکور باعث ایجاد خطرات سنگین تری در شبکه شده باشد که می تواند دو فاز دیگر را نیز درگیر خود کند. از سوی دیگر ماجرا،

کلید های مینیاتوری اولاً در آمپر های بالا طراحی نشده اند، ثانیاً هدف از طراحی آنها شناسایی اضافه جریان است و در مقابل اتصال کوتاه، آن سرعت عمل مورد انتظار را ندارند.

اما در صورت استفاده از کلید کمپکت می توانید در هر دو دلیل اتصال کوتاه و یا اضافه بار که منجر به اضافه جریان های خطرآفرین در سیستم هستند، عکس العمل مطلوبی را ایجاد کرد.

رنج جریان کلید اتوماتیک

کلید کمپکت که گاها آن را با نام کلید اتومات نیز می ‌شناسند، در رنج های وسیعی از جریان استاندارد شده، طراحی و تولید می ‌شود و برای این منظور می ‌توانید آنها را در رنج جریان ۲۰ الی ۱۶۰۰ آمپر شاهد باشید. از طرفی در مدل ‌های ترمو مگنتیک، این توانایی تعریف شده است که جریان های اتصال کوتاه تا ۵۰ کیلو آمپر را قطع نمود. مادامیکه هیچ آسیبی متوجه آنها نشده باشد.
عمده مکان تعریف شده به جهت استفاده از انواع کلید کمپکت، غالباً در سیستم های پایین دست شبکه های توزیع در مجاورت مصرف کننده های نهایی می باشد. برای این منظور در ابتدای ورودی تابلو های صنعتی به عنوان کلید های اصلی و یا در خروجی تابلو های توزیع شهری با عنوان بریکر نهایی مورد استفاده قرار می ‌گیرند.

پارامترهای کلید اتوماتیک

در تشریح مشخصه های فنی کلید کمپکت همراه با کلید های مذکور بر بدنه آنها می توانید شاهد مشخصه هایی باشید که معرف توانمندی ‌های کلید می باشند. این مشخصه ها شامل اعدادی است که هر کدام با در نظر داشتن شرایط کاری کلید اتومات تعریف شده‌ اند. مانند:
• In: معرف جریان نامی در کلید کمپکت است. این مشخصه در تعریف کلید کمپکت، معرف جریانی است که کلید می تواند تحت شرایطی از قبل تعریف شده، تحت آن جریان فعالیت داشته باشد.
• Im: معرف جریان اتصال کوتاه کلید است. غالباً این جریان را در رنجی مابین ۵ تا ۱۰ در برابر جریان نامی کلید انتخاب می کنند. در چنین حالتی در صورت وقوع جریان های هجومی، کلید زمانی احساس اتصال کوتاه خواهد داشت که این جریان تامین شده باشد.
• Icm: معرف قدرت نهایی کلید اتومات در وصل جریان اتصال کوتاه می باشد.
• Icu: مشخصه قدرت قطع نهایی در کلید کمپکت است. این مشخصه تعریف می ‌کند که کلید کمپکت قادر است تا حداکثر چه میزان از جریان اتصال کوتاه را بدون هر گونه آسیب قطع نماید.
• Uc: معرف ولتاژ نامی در کار کلید کمپکت می باشد. معمولا این ولتاژ معرف ولتاژ فاز به فاز سیستم خواهد بود.
• Ui: معرف حداکثر ولتاژی که می تواند در سیستم ایجاد گردد و کلید کمپکت قادر به تحمل آن خواهد بود.