آموزش برق صنعتی, مقالات برق

کلید اتوماتیک چیست و تفاوت کلید اتوماتیک با کلید مینیاتوری

کلید اتوماتیک

نیروی برق در حال حاضر مفید ترین و در عین حال مطلوب ‌ترین نیرویی است که می‌ تواند انواع نیاز های جاری انسان را مرتفع سازد؛ از روشنایی گرفته تا گردش موتور های سنگین در بطن صنایع ریز و درشت؛ اگر چه نیروی برق یک جریان مطمئن، ساده، ارزان و راحت از انرژی است؛ اما در کنار چنین سادگی و ارزانی می ‌تواند بسیار خطرآفرین نیز باشد. البته در نگاه عموم، مراد از خطرآفرین در دنیای برق متوجه خطرات برق گرفتگی برای انسان است؛ اما قسمت عمده ‌ای از خطرات در شبکه برق متوجه امنیت تجهیزات و تاسیسات برقی خواهد شد. به هر صورت هر جا که می ‌خواهند جریانی از برق را جاری سازند، الزامات جدی در زمینه تامین امنیت در نظر گرفته می ‌شود. انواع کلید کمپکت که در برخی از محافل علمی با نام کلید اتوماتیک یا MCCB نیز از آن یاد می ‌کنند، یکی از مجموعه ملزومات با هدف تامین حفاظت در شبکه های توزیع برق، از رده های میانی تا فضا های پایین دستی در شبکه می باشد.

کلید کمپکت برای چه اهدافی طراحی شده است؟

کلید کمپکت
ایده کلی در طراحی انواع کلید کمپکت، خلق نوعی تجهیز با تحمل جریانی بالا است که می تواند در مواقع بروز حادثه در سیستم، تمامی جریان برق بعد از خود را قطع نماید. نیاز شبکه های برق در داشتن چنین کلید هایی، اهمیت زمان در هنگام بروز حادثه می باشد. مثلاً اگر یک برق گرفتگی برای انسان صورت گیرد و یا اینکه در سیستم شاهد اتصال کوتاه باشیم و شاید یک اضافه جریان غیرمنطقی و هجومی در شبکه ایجاد شود، اگر قرار باشد که تصمیمات انسانی را دلیل بر قطع برق بگیریم، زمان بسیار با ارزشی را از دست داده ‌ایم. چرا که در کسری از ثانیه برقراری جریان های بالا در شبکه می ‌تواند انواع خسارات جبران ‌ناپذیری را به همراه داشته باشد. طراحی کلید کمپکت برای حل مشکل زمان در این گونه از حوادث ناگهانی در سیستم می باشد. چرا که کلید کمپکت همزمان با افزایش هجومی جریان است که می ‌تواند در زمانی بسیار کوتاه اتصال سیستم توزیع پس از خود را قطع کرده و به نوعی مانع از انتشار خسارات در تمام شبکه باشد و هم اینکه قسمت هایی که دلیل بروز حادثه شده اند را از مسیر جریان برق خارج سازد.

چرا کلید اتوماتیک را حساس ساخته اند؟

اما عمده دلایلی که می تواند یک کلید کمپکت را حساس ساخته و آن را مجبور به واکنش نماید، ایجاد جریان های هجومی در شبکه است. این جریان های هجومی که در کسری از ثانیه به شدت زیاد خواهند شد، می ‌توانند ناشی از اتصال کوتاه، اتصال دو فاز به یکدیگر و یا اضافه بار های غیر معقول در سیستم باشد. در چنین حالتی ممکن است بگویید که فیوز ها و یا کلید های مینیاتوری نیز می ‌توانند چنین سطح امنیتی را داشته باشند. آنها هم نسبت به اضافه جریان در سیستم حساس بوده و در صورت ایجاد آن را قطع می کنند. از این رو چه نیاز است که در ابتدای سیستم های توزیع شاهد استفاده از کلید کمپکت باشیم؟!

تفاوت های کلید کمپکت به نسبت انواع فیوز ها و کلید های مینیاتوری

تفاوت کلید اتوماتیک با کلید مینیاتوری
اساس طراحی در کلید کمپکت، قطع تمامی سیستم است. این قطع شامل هر سه فاز از سیستم خواهد شد. اتفاقی که در عملیات یک فیوز، حالا در هر جریانی که باشد، دیده نمی شود. فیوز ها تنها می ‌توانند جریان یک فاز را قطع کنند. در حالیکه ممکن است جریان کشی فاز مذکور باعث ایجاد خطرات سنگین تری در شبکه شده باشد که می تواند دو فاز دیگر را نیز درگیر خود کند. از سوی دیگر ماجرا،

کلید های مینیاتوری اولاً در آمپر های بالا طراحی نشده اند، ثانیاً هدف از طراحی آنها شناسایی اضافه جریان است و در مقابل اتصال کوتاه، آن سرعت عمل مورد انتظار را ندارند.

اما در صورت استفاده از کلید کمپکت می توانید در هر دو دلیل اتصال کوتاه و یا اضافه بار که منجر به اضافه جریان های خطرآفرین در سیستم هستند، عکس العمل مطلوبی را ایجاد کرد.

رنج جریان کلید اتوماتیک

کلید کمپکت که گاها آن را با نام کلید اتومات نیز می ‌شناسند، در رنج های وسیعی از جریان استاندارد شده، طراحی و تولید می ‌شود و برای این منظور می ‌توانید آنها را در رنج جریان ۲۰ الی ۱۶۰۰ آمپر شاهد باشید. از طرفی در مدل ‌های ترمو مگنتیک، این توانایی تعریف شده است که جریان های اتصال کوتاه تا ۵۰ کیلو آمپر را قطع نمود. مادامیکه هیچ آسیبی متوجه آنها نشده باشد.
عمده مکان تعریف شده به جهت استفاده از انواع کلید کمپکت، غالباً در سیستم های پایین دست شبکه های توزیع در مجاورت مصرف کننده های نهایی می باشد. برای این منظور در ابتدای ورودی تابلو های صنعتی به عنوان کلید های اصلی و یا در خروجی تابلو های توزیع شهری با عنوان بریکر نهایی مورد استفاده قرار می ‌گیرند.

پارامترهای کلید اتوماتیک

در تشریح مشخصه های فنی کلید کمپکت همراه با کلید های مذکور بر بدنه آنها می توانید شاهد مشخصه هایی باشید که معرف توانمندی ‌های کلید می باشند. این مشخصه ها شامل اعدادی است که هر کدام با در نظر داشتن شرایط کاری کلید اتومات تعریف شده‌ اند. مانند:
• In: معرف جریان نامی در کلید کمپکت است. این مشخصه در تعریف کلید کمپکت، معرف جریانی است که کلید می تواند تحت شرایطی از قبل تعریف شده، تحت آن جریان فعالیت داشته باشد.
• Im: معرف جریان اتصال کوتاه کلید است. غالباً این جریان را در رنجی مابین ۵ تا ۱۰ در برابر جریان نامی کلید انتخاب می کنند. در چنین حالتی در صورت وقوع جریان های هجومی، کلید زمانی احساس اتصال کوتاه خواهد داشت که این جریان تامین شده باشد.
• Icm: معرف قدرت نهایی کلید اتومات در وصل جریان اتصال کوتاه می باشد.
• Icu: مشخصه قدرت قطع نهایی در کلید کمپکت است. این مشخصه تعریف می ‌کند که کلید کمپکت قادر است تا حداکثر چه میزان از جریان اتصال کوتاه را بدون هر گونه آسیب قطع نماید.
• Uc: معرف ولتاژ نامی در کار کلید کمپکت می باشد. معمولا این ولتاژ معرف ولتاژ فاز به فاز سیستم خواهد بود.
• Ui: معرف حداکثر ولتاژی که می تواند در سیستم ایجاد گردد و کلید کمپکت قادر به تحمل آن خواهد بود.

دیدگاهی در مورد “کلید اتوماتیک چیست و تفاوت کلید اتوماتیک با کلید مینیاتوری

  1. مهدي خالدي گفت:

    سلام آيا در كليدهاي اتومات سمت ورودي(تغذيه ) وسمت خروجي (مصرف كننده ) ميتواند هر جهتي انتخاب شود؟

    1. سلام
      خیر، ورودی برق از پایین باید باشه

  2. روح الله حکیمی گفت:

    سلام، امیدوارم حالتان خوب باشه.
    6 تا کانکس است، برقش سه فاز است و هر کانکس اسپلیت و چندتایی پریز و روشنایی داره.
    کلید کامپکت چند آمپر مناسب تابلوی این کانکس ها است؟

    1. سلام
      بستگی داره جریان کل تون چند امپر باشه

  3. Sayedasheq گفت:

    سلام برادر میشه از بی میتال برای جلوگیری از اضافه باري جنراتور د ساختمان در داخل تابلو استفاده ګرد

    1. سلام خیر باید ژنراتور تون مجهز به تثبیت کننده ولتاژ باشه

  4. حمید گفت:

    سلام
    در گارگاه برق سه فاز و چند مصرف کننده تک فاز داریم که سعی شده بار مصرف مابین هر سه فاز مساوی تقسیم بشه. چند روز پیش سیم یکی از فازها داخل تابلو سوخت و ذوب شد. ورودی اصلی تابلو مینیاتوری ۳ فاز ۶۳ آمپر که به کنتاکتور ۶۵ آمپر متصل است و یکی از سیمهای بین مینیاتوری و کنتاکتور سوخت. قطر سیم هم ۱۲ بود.
    سوال: آیا کلید اتوماتیک توانایی تشخیص حرارت کابل رو داره که درصورت بالارفتن قطع کنه؟ سوال دوم آیا میشه از کلید اتومات ۳ فاز برای مصرف کننده تک فاز استفاده کرد( بار مصرفی فازها متفاوت است)؟

    1. سلام پیشنهاد میشه زیر کنتاکتور تون از بیمه تان هم استفاده کنید که در صورت اضافه جریان مدار را قطع کند و به احتمال زیاد سفت بودن اتصال عامل اصلی داغ شدن و سوختن سیم ها است

    2. حمید گفت:

      ممنون از پاسختون ولی مگه صفت بودن اتصال باعث کاهش اهم و در نتیجه کاهش حرارت نمیشه؟
      اگر امکان داره توضیح بدید.
      ممنون

    3. اشتباه تایپی بود منظورم سفت نبودن هست

  5. rahmat گفت:

    دست شما درد نکند مهندس عزیز همه مطالب سایت جامع و مفید است . خدا خیرتان دهد

    1. سلامت باشید دوست عزیز ♥️

    2. مهدی روستا گفت:

      مهندس عزیز سلام همیشه از مطالب خوبتون استفاده میکنم
      علت قطع شدن کمپکت اشنایدر مدل nsx400f به صورت گهگاهی بدون اینکه فیوزهای مینیاتوری پایین دست عمل کنن چیه امکان داره نشتی زمین باشه یا افتویا اضافه ولتاژ

    3. سلام و درود در صورت افزایش جریان باید کلید عمل کنه و نشتی جریان به قطع شدن کلید ارتباط نداره

  6. نسیم گفت:

    سلام مهندس کلید برکر قابل تعمیر است ؟ مثلا اگه یکی از فاز پلاتین ذوب شده باش تعمیر میشود یا ن اصلا دیگه ارزش ندار

    1. سلام اکثر برندها معمولاً قابل تعمیر هست ولی قطعاتش کمیاب هست

  7. سجاد گفت:

    ممنون برای توضیح خوبتون

    1. خواهش میکنم دوست عزیز

  8. علی گفت:

    عالی بود. ممنون از آموزشهاتون

  9. علی گفت:

    سلام مهندس دیدم در بعضی خونه ها یا فروشگاه ها کلید کمپکت میزارن بجای کلید سه فاز مینیاتوری میدونم مشکلی ندارع ولی ایا لازم هست همچین کاری بکنن مثلا کونتور یک خونه ۳۲ امپر سه فاز هست ایا لزومی داره کلید کمپک گذاشته باشه یا مینیاتوری ۳فاز در خروجی کونتور وسر خط برق خونه کافی نیس،باتشکر از سایت خوبتون

    1. سلام مینیاتوری 32 کفایت میکنه و مشکلی نداره و نیاز به گذاشتن کلید کمپکت نیست

خوشحال می شویم نظر یا سوال تان را با ما در میان بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *