کابل‌ها اساسی‌ترین تجهیز در دنیای بزرگ برقی هستند. تمام آنچه به عنوان نیروی الکتریسیته می‌شناسیم و برای کار با آن انواع تجهیزات و ماشین‌آلات را طراحی کرده‌ایم، از طریق کابل های متنوع توزیع می‌شود. هر کابلی مخصوص کار با فضاهای مختلف توزیع برق در شرایط متفاوت ولتاژ و جریان طراحی شده است. برای شناسایی انواع کابل از نوشته هایی به عنوان کد استفاده می‌شود. این نوشته‌ها طبق استاندارد جهانی تنظیم شدهاند. لذا مهم است که در کار با تجهیزات الکترونیکی خصوصاً برق صنعتی از نحوه خواندن مشخصات کابل اطلاع داشته باشید.
مفهوم علایم روی کابل در بیانی خلاصه به شکل کد شده تمام اطلاعات فنی مورد نیاز را ارائه می‌کند. این اطلاعات بیانگر نوع عایق، تعداد هادی، سطح مقطع سیم‌ها، شکل هادی‌ها، تعداد رشته سیم‌ها و مهمترین نکته مقدار تحمل ولتاژ کابل است.
اطلاع دقیق از علایم روی کابل اهمیت زیادی دارد. معنی نوشته های روی کابل سمت‌وسوی کار با آنها و نحوه استفاده از آنها در عموم فضاهای صنعتی و خانگی را مشخص می‌کند. گروه کالنجی با تکیه بر سال‌ها فعالیت حرفه‌ای در زمینه برق صنعتی از نحوه خواندن مشخصات کابل مطلع است و برای این منظور یک فیلم آموزشی جامع را تدوین کرده است. با تماشای این فیلم در بیانی ساده به مفهوم کلی علایم روی کابل مسلط خواهید شد.
فهرست مطالب
نحوه خواندن مشخصات کابل به چه صورت است؟
اگر چه تمام مفهوم انتقال برق حول فاکتورهای ولتاژ، جریان و مقاومت شکل گرفته است؛ اما این طور نیست که بتوانیم از هر نوع هادی برای هر نوع انتقال بار الکتریکی استفاده کنیم. کابل برق ساختار ساده‌ای است که از کنار هم قرار گرفتن چند هادی عایق شده برای انتقال بار الکتریکی ساخته شده است. اما مقدار ولتاژ تا مقدار جریان و حتی سیستم توزیع برق تک‌فاز و سه‌فاز بودن با چندین فاکتور دیگر در این طراحی مورد توجه هستند. مفهوم علایم روی کابل بیانگر اطلاعات جامع کد شده برای نمایش این فاکتورها هستند. متغیرهای نشانه‌گذاری شده در علایم روی کابل به قرار زیر هستند.
- نوع عایق به کار رفته در کابل: با حروف نشان داده می‌شود و معرف نوع متریال عایق کابل است. این بخش با چند حرف معرفی خواهد شد. هر حرف نشان دهنده‌ی یک طبقه عایق در طراحی کابل می‌باشد. به عنوان مثال مفهوم نوشته ای مانند NAYY در ابتدای کد شناسایی هر کابل نشان دهنده هادی آلومینیومی با عایق PVC و روکش PVC است. تعداد علایم این بخش بسیار زیاد است که برای اطلاع از آنها جداول استانداردسازی شده‌ای تدوین شده است.
- تعداد هادی‌ها: این متغیر به شکل عدد معرفی می‌شود و بیانگر تعداد رشته‌های مجزای داخل هر کابل است. نمونه‌های 2 رشته برق خانگی از کابل‌های آشنا هستند. اما در فضاهای صنعتی از کابل‌های 4 و گاهاً 5 رشته نیز استفاده می‌شود. مدل‌های متنوع دیگری نیز طراحی شدهاند.
- سطح مقطع هادی‌ها: سطح مقطع از اطلاعات عددی در مفهوم علایم کابل است. سطح مقطع به واحد میلی‌متر مربع معرفی می‌شود و بیانگر توان جریان کشی هر رشته سیم در داخل کابل است. لزوماً همه رشته سیم‌های یک کابل سطح مقطع یکسان ندارند. در این صورت با استفاده از دو عدد و درج یک ضربدر در میان آنها به سطح مقطع رشته‌های متفاوت کابل اشاره می‌کنند.
- شکل هندسی هادی‌ها: مقاطع گرد نوع کابل‌های آشنایی هستند. اما برخی کابل ها سطح مقطع با اشکال متنوع مانند مثلثی شکل دارند. این نشانه به شکل حروف در نحوه خواندن مشخصات کابل معرفی شده است.
- چند رشته بودن کابل: گاهاً مفهوم چند رشته بودن کابل با تعداد هادی‌ها اشتباه گرفته می‌شود. این عدد به تعداد رشته سیم‌ها در هر هادی کابل که مجزا عایق‌بندی شده است، اشاره می‌کند. از آنجا که شمردن تعداد رشته سیم‌ها در داخل هر هادی غیرمنطقی است، برای بیان این مفهوم از حروف استفاده شده است تا به این ترتیب نوع مفتول بودن و یا چند رشته بودن هر هادی در کابل بیان شود.
- حداکثر ولتاژ قابل تحمل عایق کابل: این متغیر با عدد نمایش داده می‌شود و قاعدتاً از مهمترین علایم روی کابل است. گاهاً می‌توانیم از کابل‌ها با اشکال هندسی مختلف و یا با عایق بندی متفاوت به‌جای هم استفاده کنیم؛ اما هرگز نمی‌توانیم از کابل در کاربردهایی فراتر از تحمل ولتاژ طراحی شده بر روی آن استفاده کنیم.
اطلاعات این متغیرها به شکل نمادهای استاندارد شده در کنار هم بر روی بدنه کابل نوشته می‌شود. وقتی با نحوه خواندن مشخصات کابل آشنا هستید، به سرعت می‌توانید تمام متغیرهای کابل را شناسایی کنید.
اعداد و حروف در علائم اختصاری روی کابل چگونه است؟
اگر به نوشته های هر کابل توجه کنید، با یک رشته از حروف و اعداد روبه‌رو می‌شوید. این رشته تقریباً طولانی، بخش‌های مختلف اطلاعات کابل هستند.
برخی اطلاعات کابل مربوط به داده‌های مقداری هستند. مثلاً تعداد رشته‌ها، سطح مقطع کابل‌ها و یا حداکثر ولتاژ مجاز کابل. تمامی این اطلاعات را با اعداد منتقل می‌کنیم. رشته اعداد گنجانده شده در علایم روی کابل مربوط به همین اطلاعات است. اما برخی دیگر از اطلاعات کابل را نمی‌توانیم به عدد بگوییم. مثلاً چگونه با اعداد جنس عایق به کار رفته در کابل و یا شکل هندسی مقاطع کابل را توضیح بدهیم؟!! برای بیان این اطلاعات از حروف استفاده شده است. این حروف نشان اختصاری است که مفهوم و یا متریالی از طراحی کابل را نشان می‌دهند.
اطلاع از مفهوم حروف در نام‌گذاری هر کابل اهمیت زیادی دارد. چرا که تنها با استفاده از این حروف است که می‌توانیم نوع طراحی عایق کابل و یا نوعی طراحی هادی‌های کابل را شناسایی کنیم. این حروف طبق استاندارد جهانی IEEE تدوین شده است. هر تولیدکننده‌ی کابل در هر جای دنیا که طبق استاندارد IEEE کابل را تولید کرده باشد، باید از همین کدهای حروفی استفاده کند.
آیا لازم است تا مفهوم حروف روی کابل را حفظ کنیم؟
در برق صنعتی و حتی کار برق‌کشی خانگی نیازی نیست تا مانند دوران دانش‌آموزی مشغول حفظ کردن مفهوم علایم روی کابل باشید. قاعدتاً در حین کار و با مواجه شدن پی‌درپی با انواع کابل ناخودآگاه بسیاری از این حروف را می‌شناسید. اما بسیاری از این کدها مربوط به کابل‌های خاص برای استفاده در فضاهای خاص هستند. شاید درطول سال‌ها فعالیت برق صنعتی و خانگی هرگز با این نشانه در مفهوم علایم روی کابل مواجه نشوید. لذا لزوماً نیازی نیست تا مفهوم تمامی حروف را حفظ باشید. اما توصیه می‌شود تا جدول استاندارد مربوط به این علایم را تهیه کنید.
در فیلم آموزشی تهیه شده توسط گروه کالنجی به این جدول اشاره شده است. در فیلم سعی کرده‌ایم تا فهرست کاملی از نشانه‌ها و مفهوم هر کدام از آنها بر روی کابل را ارائه نماییم. حالا هر جا با هر کابلی مواجه هستید، کافی است با استناد به این جدول از مفهوم علایم روی کابل مطلع شوید.
انتخاب سطح مقطع کابل
در توضیحات بالا نحوه خواندن علائم اختصاری روی کابل را یاد گرفتیم، ممکن است برایتان سوال باشد که هر سطح مقطعی از کابل چه مقدار جریانی را تحمل می کند.
این مبحث در یک جدول استاندارد تهیه شده که در لینک زیر خدمت شما آموزش داده ایم.
سلام
توضیحات مفید و عالی.مثل اکثر عزیزان توضیحات نامربوط و حوصله سربر نمیدیدین.
خدایی حیف که ریاضی و فیزیک و زبانم ضعیفه وگرنه قشنگ مشخصه اگه تآحدودی این سه‌تا درس و بلد بودن با همون اولین گوش دلذن یاد میگرفتم
سلام ودرود
بسیار عالی
ممنونم از زحمات شما
درود ،عالی ،سپاسگزارم
درود بر شما خیلی مفید و کاربردی البته برای کسانی که در سیم سازی کار کردند جالب می‌باشد
سپاسگزارم از همراهی تون دوست عزیز
محتوا مناسب می باشد.
سلام اف اف صوتی ساده تابا(صوتی موازی ن)
ب اف اف تصویری کایوز میخوره
رنگ بندی جابجایی متوجه شدم فقط ساده صوتی میشه به جای صوتی موازی استفاده کرد؟
سلام خیر نمیخوره
سلام
يك سوال براي امكان اتصال دوربين دوم به الكتروپيك 1286 با ترفندي وجود دارد.
از يك ماه پيش تا حالا كنرل ميكنم ولي جوابي نيست.
امروز هم كلا بخش پرسش و پاسخ در اين مورد را نم يبينم!
سلام برای نصب دوربین مدار بسته در مانیتور آیفون تصویری باید مانیتور تون یا از دو پنل پشتیبانی کنه یا از دوربین مداربسته مجزا پشتیبانی کنه، در غیر اینصورت خیر امکان نصب دوربین مجزا ندارید
مطالب بسیار عالی روان و قبل فهم هستند… تشکر از مهندس غفاری
سلامت باشید دوست عزیز