در دنیای امروز وجود نوسان در برق به دلیل تقاضای بالا نسبت به تولید، یکی از مشکلات و دغدغه‌های مهم به حساب می‌آید که در صورت عدم کنترل می‌تواند منجر به بروز آسیب در دستگاه‌ها و لوازم برقی شود. همین شرایط باعث شده که امروزه استفاده از انواع استابلایزر یا تثبیت کننده ولتاژ رو به گسترش باشد؛ زیرا این دستگاه‌ها با عملکرد خود می‌توانند ولتاژ جریان ورودی به دستگاه‌های برقی مختلف را در محدوده استاندارد تنظیم کرده تا به این شکل بهترین عملکرد ممکن را داشته و همچنین از وارد شدن آسیب به آن‌ها جلوگیری شود. با توجه به این که استابلایزرها با توجه به نوع فناوری در انواع مختلفی ساخته می‌شوند، با مقایسه آن‌ها از جنبه‌های مختلف می‌توان بهترین گزینه را با توجه به نوع نیاز و کاربرد انتخاب و خریداری کرد.
فهرست مطالب
استابلایزر رله‌ای چیست؟
یکی از ساده‌ترین انواع استابلایزر از نظر ساختار و عملکرد است که از یک ترانس به همراه چندین رله ساخته شده است. رله‌هایی که در این دستگاه به کار رفته، می‌توانند خروجی سیم‌پیچ‌ها را به نحوی تنظیم کنند که با برق شهری متناسب باشد. در تثبیت کننده‌های رله‌ای، تنظیم ولتاژ برق به صورت پله‌ای انجام می‌شود؛ به این معنی که در صورتی که ولتاژ از 240 ولت بیشتر یا از 200 ولت کمتر شود، استابلایزر رله ای وارد عمل شده و ولتاژ را در محدوده مناسب و استاندارد برای دستگاه‌های مختلف تنظیم می‌کند.
نحوه طراحی و عملکرد استابلایزر رله ای به شکلی است که آن را برای استفاده در مقیاس‌های کوچک و مصارف خانگی مناسب کرده است. این تثبیت کننده دارای ظرفیت 6 تا 15 درصد بوده و به همین دلیل برای استفاده در محیط‌های که برق به صورت لحظه‌ای دچار نوسان می‌شود بهترین گزینه به حساب می‌آید. استابلایزر رله‌ای در کمتر از 1 ثانیه وجود نوسان در برق را تشخیص داده و با تنظیم ولتاژ از وارد شدن آسیب به دستگاه‌های مختلف جلوگیری می‌کند.
از این نوع استابلایزر می‌توان در منازل مسکونی و شرکت و ادارات به منظور محافظت از وسایل برقی مختلف استفاده کرد. همچنین این نوع از تثبیت کننده به واسطه عملکرد خود بهترین گزینه برای محافظت از منابع روشنایی مختلف مانند انواع چراغ و لامپ و همچنین سیستم‌های حفاظتی و کنترلی به حساب می‌آید.
استابلایزر سروو موتوری چیست؟
یکی از انواع استابلایزر است که در آن از ترانس حلقوی و مدور استفاده شده است. ترانس این تثبیت کننده دارای یک سری تجهیزات بازویی است که وظیفه آن‌ها تنظیم ولتاژ برق است. ساختار مکانیکی در این نوع استابلایزر باعث شده که سرعت تنظیم ولتاژ کمی داشته باشند. این نوع از تثبیت‌کننده‌ها برای استفاده در محیط‌هایی که در بیشتر مواقع در آن‌ها ولتاژ بیش از حد یا کمتر از حد استاندارد است، بهترین گزینه محسوب می‌شوند. از این رو از استابلایزر سروو موتور به منظور محافظت از دستگاه‌های گران‌قیمت و حساس پزشکی و صنعتی استفاده می‌شود.
استابلایزر سوئیچینگ چیست؟
یکی از انواع استابلایزر است که به نام استابلایزر استاتیک شناخته می‌شود. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع تثبیت کننده ولتاژ، عملکرد بسیار سریع آن در اصلاح ولتاژ است. وظیفه اصلاح ولتاژ در این دستگاه به عهده یک کانورتور الکترونیکی است که با عملکرد خود آن را در محدوده استاندارد و مناسب برای تجهیزات تنظیم می‌کند. در استابلایزرهای سوئیچینگ از یک میکروپروسسور استفاده شده که بروز نوسان در برق را تشخیص داده و یک سیگنال به کانورتور ارسال می‌کند. کانورتور پس از دریافت سیگنال ارسالی با بالاترین دقت و در کمترین زمان ممکن ولتاژ را به محدوده استاندارد و مناسب رسانده و به ترانس ارسال می‌کند.
مهم‌ترین تفاوت‌های استابلایزر رله‌ای و سروو موتور و سوئیچینگ
هر کدام از انواع استابلایزر که مورد معرفی قرار گرفت با توجه به فناوری به کار رفته دارای یک سری ویژگی‌ها و قابلیت‌ها هستند که باعث شده برای استفاده در شرایط متفاوت بهترین گزینه باشند. به همین دلیل، آشنایی با تفاوت‌های این سه نوع استابلایزر از جنبه‌های مختلف باعث می‌شود که افراد بتوانند با آگاهی بیشتری نسبت انتخاب استابلایزر مناسب اقدام کنند.
تفاوت در ساختار
ساختار و نوع عملکرد یکی از مهم‌ترین جنبه‌هایی است که در تفاوت انواع استابلایزر باید مورد بررسی و توجه قرار بگیرد. در خصوص تفاوت این سه مدل از نظر ساختار باید گفت که در استابلایزرهای رله‌ای و سروو موتور از قطعات مکانیکی مختلف برای اصلاح و تنظیم ولتاژ استفاده شده است در حالی که این کار در مدل‌های سوئیچینگ یا استاتیک توسط قطعات الکترونیکی و ریزپردازنده‌ها انجام می‌شود.
| استابلایزر رله‌ای | استابلایزر سروو موتور | استابلایزر سوئیچینگ |
| مجهز به قطعات مکانیکی | مجهز به قطعات مکانیکی | مجهز به قطعات الکترونیکی |
| اصلاح ولتاژ توسط ترانس و رله | اصلاح ولتاژ به وسیله سروو موتور | اصلاح ولتاژ به وسیله ریزپردازنده‌ها و ترانزیستورهای عایقی |
تفاوت در تنظیم ولتاژ
یکی دیگر از جنبه‌هایی که در مقایسه انواع استابلایزر از نظر فناوری باید مورد توجه قرار بگیرد، تنظیم ولتاژ است. هر کدام از این استابلایزرها با توجه به ساختار و نوع طراحی از تلرانس یا انحراف ولتاژ مشخصی برخوردار است که باعث می‌شود کاربرد متفاوتی در شرایط مختلف داشته باشند. از نظر تنظیم ولتاژ، استابلایزر سوئیچینگ عملکرد بهتری نسبت به دو نوع دیگر دارد.
| استابلایزر رله‌ای | استابلایزر سروو موتور | استابلایزر سوئیچینگ |
| انحراف ولتاژ خروجی %7± | انحراف ولتاژ خروجی %0.3± | انحراف ولتاژ خروجی %0.1± |
تفاوت در راندمان و سرعت تصحیح ولتاژ
یکی دیگر از جنبه‌هایی که باعث تفاوت انواع استابلایزر شده استريال زمان و سرعت آن‌ها در تصحیح ولتاژ است؛ به این معنی که این دستگاه‌ها در چه مدت زمانی می‌توانند نوسان را تشخیص داده و آن را اصلاح کنند. در این معیار نیز بهترین عملکرد متعلق به نوع سوئیچینگ است زیرا با توجه به مجهز بودن به ریزپردازنده‌ها از سرعت بسیار بالایی برخوردار است.
زمان و سرعت تصحیح ولتاژ در استابلایزر سوئیچینگ بسیار سریع‌تر از استابلایزر سروو موتوری صورت می‌گیرد. در استابلایزر سروو موتوری زمان اصلاح ولتاژ 50 میلی‌ثانیه الی 5 ثانیه است؛ اما این بازه زمانی در استابلایزر سوئیچینگ 20 الی 30 میلی‌ثانیه برآورد شده است.
| استابلایزر رله‌ای | استابلایزر سروو موتور | استابلایزر سوئیچینگ |
| کمتر از 1 ثانیه | 50 میلی ثانیه الی 5 ثانیه | 20 الی 30 میلی ثانیه |
تفاوت در نگهداری
تعمیر و نگهداری از جنبه‌های مهمی است که در مقایسه انواع استابلایزر باید مورد توجه قرار داد. دستگاه‌های استابلایزر مانند هر دستگاه الکتریکی دیگری از یک سری قطعات ساخته شده که نیاز به نگهداری مداوم داشته و در صورت خرابی باید نسبت به تعمیر آن نیز اقدام کرد. در مدل‌های رله‌ای و سروو موتوری که از قطعات مکانیکی بیشتری استفاده شده است، هزینه نگهداری بالاتر بوده زیرا امکان خرابی و استهلاک قطعات در طول زمان بیشتر است. از این نظر تثبیت کننده‌های سوئیچینگ به دلیل استفاده از اجزای مکانیکی کمتر، شرایط بهتری نسبت به دو مدل دیگر دارند.
تفاوت در کاربرد
همانطور که در معرفی انواع دستگاه‌های استابلایزر اشاره شد، به دلیل ساختار و فناوری مورد استفاده، موارد کاربرد متفاوتی دارند. به همین دلیل در زمان اقدام به خرید باید این جنبه در نظر گرفته شده و با توجه به نیاز و کاربرد مدل مناسب را خریداری کرد.
| استابلایزر رله‌ای | استابلایزر سروو موتور | استابلایزر سوئیچینگ |
| کاربرد برای تنظیم ولتاژ و محافظت از منابع روشنایی (انواع چراغ و لامپ) در محیط‌های مختلف و سیستم‌های کنترلی و حفاظتیمناسب برای استفاده در مقیاس‌های کوچک مانند منازل مسکونی، ادارات و غیره | کاربرد برای تنظیم ولتاژ و محافظت از دستگاه‌های گران قیمت و حساس صنعتی و پزشکی | کاربرد برای تنظیم ولتاژ و محافظت از دستگاه‌های حساس مانند تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی، دستگاه‌های ماینر، دستگاه‌های لیزر و غیره |
تفاوت در طول عمر
در خصوص طول عمر به عنوان یکی از جنبه‌های مهم در مقایسه انواع استابلایزر باید به این نکته اشاره کرد که این معیار به صورت مستقیم به نحوه نگهداری و همچنین قطعات به کار رفته وابسته است. با توجه به این موضوع که در مدل‌های سوئیچینگ بیشتر از قطعات الکترونیکی استفاده شده است، این مدل در مقایسه با مدل‌های رله‌ای و سروو موتوری که قطعات مکانیکی متعددی دارند، از طول عمر بیشتری برخوردار است.
تفاوت در قیمت
به عنوان آخرین معیار که در بررسی و مقایسه انواع استابلایزر باید مورد توجه قرار بگیرد می‌توان به قیمت اشاره کرد. انواع استابلایزر به دلیل فناوری به کار رفته، ساختار و عملکرد از قیمت‌های متفاوتی برخوردار هستند که در زمان خرید باید مورد توجه قرار بگیرد. نوع رله‌ای به دلیل کاربرد و ساختار ساده‌تر از قیمت پایین‌تری در مقایسه با دو مدل دیگر برخوردار است. در این بین استابلایزر سوئیچینگ به دلیل ساختار پیشرفته‌تر و بهره‌مندی از قطعات الکترونیکی و ریزپردازنده‌ها از قیمت بالاتری برخوردار بوده و باید هزینه بیشتری برای خرید آن پرداخت کرد.
مزایا و معایب استابلایزرها نسبت به یکدیگر
بررسی مزایا و معایب دستگاه‌های استابلایزر یکی از مهم‌ترین مواردی است که می‌تواند به افراد در زمان انتخاب و خرید کمک کند. در واقع افراد با آگاهی از مزایا و معایب هر کدام از انواع دستگاه‌های تثبیت کننده ولتاژ می‌توانند با توجه به نیاز خود بهترین گزینه را انتخاب کنند.
مزایا و معایب استابلایزر رله ای
دستگاه استابلایزر رله‌ای به عنوان ساده‌ترین نوع از نظر فناوری ساخت، کاربردهای زیادی دارد و به منظور محافظت از وسایل منزل مورد استفاده قرار می‌گیرد. از مزایا و معایب این نوع استابلایزر می‌توان به موارد جدول زیر اشاره کرد:
| مزایا | معایب |
| عملکرد ساده | سرعت پایین در تشخیص نوسان و اصلاح آن |
| قیمت مقرون به صرفه و مناسب | دقت پایین |
| احتمال آسیب در صورت بروز نوسان شدید |
مزایا و معایب استابلایزر سروو موتوری
در خصوص استابلایزر سروو موتوری به عنوان یکی از کاربردی‌ترین انواع تثبیت کننده ولتاژ می‌توان مزایا و معایب جدول زیر را مورد اشاره قرار داد:
| مزایا | معایب |
| دقت بالا در تشخیص نوسان و اصلاح ولتاژ | سرعت پایین نسبت به نوع رله‌ای و سوئیچینگ |
| دوام بالا | قیمت بالا |
| عملکرد بدون سر و صدا | ساختار و پیکربندی پیچیده |
مزایا و معایب استابلایزر سوئیچینگ
استابلایزر سوئیچینگ یا استاتیک به دلیل فناوری به کار رفته در ساخت، پیشرفته‌ترین مدل به حساب می‌آید. با این حال این دستگاه نیز دارای مزایا و معایبی است که در جدول زیر به آن اشاره کرده‌ایم.
| مزایا | معایب |
| دوام بسیار خوب | ساختار و پیکربندی بسیار پیچیده |
| سرعت بسیار خوب | قیمت بسیار بالا |
| دقت بالا در تشخیص نوسان و اصلاح ولتاژ | |
| وزن سبک |
جمع‌بندی
با توجه به اینکه روز به روز نیاز به استفاده از دستگاه‌های تثبیت کننده ولتاژ یا استابلایزرها به دلیل وجود نوسان در برق بیشتر می‌شود، این دستگاه‌های در انواع مختلف طراحی شده و در دسترس قرار دارند. هر کدام از انواع دستگاه‌های استابلایزر به دلیل فناوری به کار رفته در ساخت از کاربردهای متفاوتی برخوردار هستند و در شرایط مشخصی می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. به همین دلیل برای خرید بهترین و مناسب‌ترین دستگاه از نظر کارایی و عملکرد با توجه به نیاز موجود، آگاهی از تفاوت‌های این دستگاه‌ها در انواع موجود از اهمیت زیادی برخوردار است و به افراد کمک می‌کند که بتوانند بهترین گزینه را انتخاب و خریداری نمایند.
این نوشته یک ریپورتاژ آگهی است. انتشار رپورتاژ آگهی در کالنجی