آموزش برق ساختمان, آموزش برق صنعتی, مقالات برق, ویدیو های آموزش برق

طریقه نصب خازن موتور تکفاز چهار سیم + هواکش تک فاز سه سیم

نصب خازن موتور تک فاز

نصب خازن موتور تکفاز موضوع این مقاله در کالنجی است که در موتور های مختلف تک فاز  مانند دنیام آب، پنکه، موتور های بالا بر و… بسیار پرکاربرد است و از طرفی موتور های تک فاز مرسوم که مورد استفاده است از روش های مختلفی خازن گذاری می شود که گاهاً باعث سردرگمی در نحوه نصب خازن موتور تکفاز می شود که در این آموزش میخواهیم با هم نحوه قرار گیری خازن در موتور های تک فاز را در حالت های مختلف یاد بگیریم.

در آموزش های گذشته نحوه تغییر دور موتور تک فاز را یاد گرفتیم و در این آموزش نصب خازن در موتور های تک فاز را مورد بررسی قرار می دهیم.

نصب خازن موتور تکفاز

قبل از این که خازن گذاری در موتور های تک فاز را یاد بگیریم نیاز است که حداقل انواع موتورهای تک فاز و انواع روش های سیم بندی خازن در موتور تک فاز را یاد بگیریم.

انواع موتور های تک فاز

  • موتور یونیورسال
  • موتور با قطب چاکدار
  • موتور های با فاز شکسته
  • موتور های سه فاز تبدیل شده به تک فاز
  • موتور های با خازن راه انداز
  • موتور های با خازن دایم کار
  • موتور های دو خازنه

موضوع بحث ما سه مورد آخر است که در سربندی آن خازن هم مورد استفاده قرار میگیرد، پس جهت یادگیری نحوه سیم بندی خازن در موتور های تک فاز ویدیوی زیر را مشاهده کنید.

موتورهای القايی با خازن راه انداز

تصویر پایین سیم بندی سيم پيچ اصلی و راه انداز را به کمک يک خازن سری شده با سيم پيچ راه انداز نشان میدهد. با محاسبه مقدار مناسب ظرفيت خازن می توان اختلاف زاويه بين دو جريان را در زمان راه اندازی به ۹۰درجه رساند.

نقشه سیم بندی خازن راه انداز موتور تکفاز

در نتيجه گشتاور راه اندازی چنين موتوری بسيار خوب میباشد. زيرا بيشترين مقدار گشتاور در موتور القايی تکفاز با ايجاد اين زاويه به دست می آيد. بعد از راه اندازی موتور، عبورجريان زياد از خازن باعث سوختن آن میشود به همين خاطر بايد خازن را توسط کليد گريز از مرکز از مدار خارج کرد. با توجه به اينکه از خازن راه انداز جريان زيادی عبور میکند، بايد ظرفيت آن نيز زياد باشد. از طرفی چون اين خازن مدت کوتاهی در مدار است بنابراين میتوان از خازنهای الکتروليتی استفاده کرد، زيرا با در نظر گرفتن ظرفيت خازنهای الکتروليتی، حجم آنها کوچک و قيمتشان ارزان است.

موتورهای القايی با خازن راه انداز مشخصه راه اندازی خوبی داشته و به طور کلی در وسايلی همچون کمپرسورها، دستگاههای چند کاره نجاری و … کاربرد دارند.

موتور القايی با خازن دائم کار

اگر خازن سری شده با سيم پيچ راه انداز طوری محاسبه گردد تا در موقع راه اندازی اختلاف فاز اندک ولی در زمان کار، اختلاف فاز تقريباً ۹۰درجه شود، میتوان خازن را در مدار نگه داشت. در اين صورت مقدار ظرفيت خازن دائم کار نسبت به خازن راه انداز کمتر است و در زمان راه اندازی جريان کمتری از آن عبور میکند. از طرفی چون خازن دائم کار مدت زمان بيشتری بايد در مدار بماند بنابراين خازن الکتروليت برای آن مناسب نيست. لذا خازن اين موتورها از نوع روغنی انتخاب میشود که قيمت آنها گرانتر از خازنهای الکتروليت است. راندمان، ضريب قدرت و گشتاور کار اين موتورها در حالت کار بسيار خوب است.

نقشه سیم بندی خازن دائم کار موتور تکفاز

به دليل اينکه سيم پيچ راه انداز از مدار خارج نمی شود در نتيجه سيم پيچ اصلی و راه انداز را در اين موتورها مانند هم در نظر میگيرند و هر کدام نصف شيارهای استاتور را اشغال میکنند.
از خصوصيات خوب اين موتورها سر و صدای کم در زمان کار میباشد ضمن آنکه با تغيير ولتاژ سرعت شان قابل کنترل است. به همين خاطر در وسايلی همچون پنکه، ماشين لباسشويی خانگی و هر جايی که تغيير بار در نقطه کار نداشته باشيم، مناسب است.

موتورهای القايی دو خازنی (خازن راه انداز و دائم کار)

اگر در موتور القايی از هر دو خازن دائم کار و راه انداز مانند تصویر زیر هم زمان استفاده شود، موتور را دو خازنی میگويند.
همانطور که در بخشهای پيشين به آن اشاره شد خازن راه انداز از نوع الکتروليتی و با ظرفيت زياد میباشد در حالی که خازن دائم کار از نوع روغنی و دارای ظرفيت کم است.

نقشه سیم بندی موتور تک فاز دو خازنه

در ابتدای راه اندازی موتور، هر دو خازن با هم موازی بوده و با سيم پيچ راه انداز به طور سری در مدار قرار میگيرند ولی پس از رسيدن دور موتور به ۷۵درصد دور نامی به وسيله کليد گريز از مرکز، خازن راه انداز از مدار خارج می شود و تنها خازن روغنی در مدار باقی میماند. به دليل وجود اين دو خازن، اين نوع موتورها هم دارای مشخصه گشتاور راه اندازی خوب میباشند و هم در زمان کار آرام و بی صدا کار میکنند. در اين موتورها سيم پيچ اصلی و راه انداز شبيه يکديگر در نظر گرفته میشود. اين موتورها غالباً  جزء موتورهای صنعتی محسوب می شوند و در وسايلی مانند ماشين لباسشويی صنعتی، يخچال های صنعتی، موتورهای بالابر و … کاربرد دارند.

طریقه نصب خازن در هواکش تک فاز سه سیم

در ویدیوی زیر نحوه سیم بندی خازن در هواکش تک فاز را خدمت تان توضیح دادیم.

این حالت سیم بندی برای پمپ های خانگی که اغلب از نوع سه سیم است هم صدق می کند.

پیدا کردن سر سیم مشترک در هواکش تکفاز

بین این سه رشته سیم که از موتور خازن شده، دو به دو مقاومت سیم را اندازه گیری می‌کنیم؛ جفت سیمی که مقاومتش بیشتر بود سرهای سیم پیچ اصلی و کمکی است و یک رشته سیم باقی مانده سیم مشترک است.

نحوه پیدا کردنش را در تصویر زیر مشاهده میکنیدک

سربندی خازن در هواکش تکفاز

نقشه سیم بندی خازن در هواکش تکفاز

در تصویر زیر نحوه سیم بندی خازن را مشاهده می کنید. پس از پیدا کردن سیم مشترک مانند تصویر زیر سیم بندی کنید:

نقشه سیم بندی خازن در هواکش تکفاز

دیدگاهی در مورد “طریقه نصب خازن موتور تکفاز چهار سیم + هواکش تک فاز سه سیم

  1. افشین پور گفت:

    سلام خدمت مهندس عزیز تشکر از ز حمایت شما یه دینام3اسب قدیمی دارم دو خازنه هست چکارکنم که یک خازنه بشه که باموتوربرق روشن بشه یعنی توانش بشه درحد دو اسب چون موتوربرق ما همون مارک دینام را دو اسب براحتی روشن میکنه امکان تعویض دینام هم نداریم ممنونم

    1. سلام با حذف خازن موتور تبدیل به دو اسب نمی‌شه

خوشحال می شویم نظر یا سوال تان را با ما در میان بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *