آموزش برق ساختمان, آموزش برق صنعتی, مقالات برق, ویدیو های آموزش برق

طریقه نصب خازن موتور تکفاز چهار سیم + هواکش تک فاز سه سیم

نصب خازن موتور تک فاز

نصب خازن موتور تکفاز موضوع این مقاله در کالنجی است که در موتور های مختلف تک فاز  مانند دنیام آب، پنکه، موتور های بالا بر و… بسیار پرکاربرد است و از طرفی موتور های تک فاز مرسوم که مورد استفاده است از روش های مختلفی خازن گذاری می شود که گاهاً باعث سردرگمی در نحوه نصب خازن موتور تکفاز می شود که در این آموزش میخواهیم با هم نحوه قرار گیری خازن در موتور های تک فاز را در حالت های مختلف یاد بگیریم.

در آموزش های گذشته نحوه تغییر دور موتور تک فاز را یاد گرفتیم و در این آموزش نصب خازن در موتور های تک فاز را مورد بررسی قرار می دهیم.

نصب خازن موتور تکفاز

قبل از این که خازن گذاری در موتور های تک فاز را یاد بگیریم نیاز است که حداقل انواع موتورهای تک فاز و انواع روش های سیم بندی خازن در موتور تک فاز را یاد بگیریم.

انواع موتور های تک فاز

  • موتور یونیورسال
  • موتور با قطب چاکدار
  • موتور های با فاز شکسته
  • موتور های سه فاز تبدیل شده به تک فاز
  • موتور های با خازن راه انداز
  • موتور های با خازن دایم کار
  • موتور های دو خازنه

موضوع بحث ما سه مورد آخر است که در سربندی آن خازن هم مورد استفاده قرار میگیرد، پس جهت یادگیری نحوه سیم بندی خازن در موتور های تک فاز ویدیوی زیر را مشاهده کنید.

موتورهای القايی با خازن راه انداز

تصویر پایین سیم بندی سيم پيچ اصلی و راه انداز را به کمک يک خازن سری شده با سيم پيچ راه انداز نشان میدهد. با محاسبه مقدار مناسب ظرفيت خازن می توان اختلاف زاويه بين دو جريان را در زمان راه اندازی به ۹۰درجه رساند.

نقشه سیم بندی خازن راه انداز موتور تکفاز

در نتيجه گشتاور راه اندازی چنين موتوری بسيار خوب میباشد. زيرا بيشترين مقدار گشتاور در موتور القايی تکفاز با ايجاد اين زاويه به دست می آيد. بعد از راه اندازی موتور، عبورجريان زياد از خازن باعث سوختن آن میشود به همين خاطر بايد خازن را توسط کليد گريز از مرکز از مدار خارج کرد. با توجه به اينکه از خازن راه انداز جريان زيادی عبور میکند، بايد ظرفيت آن نيز زياد باشد. از طرفی چون اين خازن مدت کوتاهی در مدار است بنابراين میتوان از خازنهای الکتروليتی استفاده کرد، زيرا با در نظر گرفتن ظرفيت خازنهای الکتروليتی، حجم آنها کوچک و قيمتشان ارزان است.

موتورهای القايی با خازن راه انداز مشخصه راه اندازی خوبی داشته و به طور کلی در وسايلی همچون کمپرسورها، دستگاههای چند کاره نجاری و … کاربرد دارند.

موتور القايی با خازن دائم کار

اگر خازن سری شده با سيم پيچ راه انداز طوری محاسبه گردد تا در موقع راه اندازی اختلاف فاز اندک ولی در زمان کار، اختلاف فاز تقريباً ۹۰درجه شود، میتوان خازن را در مدار نگه داشت. در اين صورت مقدار ظرفيت خازن دائم کار نسبت به خازن راه انداز کمتر است و در زمان راه اندازی جريان کمتری از آن عبور میکند. از طرفی چون خازن دائم کار مدت زمان بيشتری بايد در مدار بماند بنابراين خازن الکتروليت برای آن مناسب نيست. لذا خازن اين موتورها از نوع روغنی انتخاب میشود که قيمت آنها گرانتر از خازنهای الکتروليت است. راندمان، ضريب قدرت و گشتاور کار اين موتورها در حالت کار بسيار خوب است.

نقشه سیم بندی خازن دائم کار موتور تکفاز

به دليل اينکه سيم پيچ راه انداز از مدار خارج نمی شود در نتيجه سيم پيچ اصلی و راه انداز را در اين موتورها مانند هم در نظر میگيرند و هر کدام نصف شيارهای استاتور را اشغال میکنند.
از خصوصيات خوب اين موتورها سر و صدای کم در زمان کار میباشد ضمن آنکه با تغيير ولتاژ سرعت شان قابل کنترل است. به همين خاطر در وسايلی همچون پنکه، ماشين لباسشويی خانگی و هر جايی که تغيير بار در نقطه کار نداشته باشيم، مناسب است.

موتورهای القايی دو خازنی (خازن راه انداز و دائم کار)

اگر در موتور القايی از هر دو خازن دائم کار و راه انداز مانند تصویر زیر هم زمان استفاده شود، موتور را دو خازنی میگويند.
همانطور که در بخشهای پيشين به آن اشاره شد خازن راه انداز از نوع الکتروليتی و با ظرفيت زياد میباشد در حالی که خازن دائم کار از نوع روغنی و دارای ظرفيت کم است.

نقشه سیم بندی موتور تک فاز دو خازنه

در ابتدای راه اندازی موتور، هر دو خازن با هم موازی بوده و با سيم پيچ راه انداز به طور سری در مدار قرار میگيرند ولی پس از رسيدن دور موتور به ۷۵درصد دور نامی به وسيله کليد گريز از مرکز، خازن راه انداز از مدار خارج می شود و تنها خازن روغنی در مدار باقی میماند. به دليل وجود اين دو خازن، اين نوع موتورها هم دارای مشخصه گشتاور راه اندازی خوب میباشند و هم در زمان کار آرام و بی صدا کار میکنند. در اين موتورها سيم پيچ اصلی و راه انداز شبيه يکديگر در نظر گرفته میشود. اين موتورها غالباً  جزء موتورهای صنعتی محسوب می شوند و در وسايلی مانند ماشين لباسشويی صنعتی، يخچال های صنعتی، موتورهای بالابر و … کاربرد دارند.

طریقه نصب خازن در هواکش تک فاز سه سیم

در ویدیوی زیر نحوه سیم بندی خازن در هواکش تک فاز را خدمت تان توضیح دادیم.

این حالت سیم بندی برای پمپ های خانگی که اغلب از نوع سه سیم است هم صدق می کند.

پیدا کردن سر سیم مشترک در هواکش تکفاز

بین این سه رشته سیم که از موتور خازن شده، دو به دو مقاومت سیم را اندازه گیری می‌کنیم؛ جفت سیمی که مقاومتش بیشتر بود سرهای سیم پیچ اصلی و کمکی است و یک رشته سیم باقی مانده سیم مشترک است.

نحوه پیدا کردنش را در تصویر زیر مشاهده میکنیدک

سربندی خازن در هواکش تکفاز

نقشه سیم بندی خازن در هواکش تکفاز

در تصویر زیر نحوه سیم بندی خازن را مشاهده می کنید. پس از پیدا کردن سیم مشترک مانند تصویر زیر سیم بندی کنید:

نقشه سیم بندی خازن در هواکش تکفاز

دیدگاهی در مورد “طریقه نصب خازن موتور تکفاز چهار سیم + هواکش تک فاز سه سیم

  1. مهدی گفت:

    سلام علیکم
    اقای مهندس بسیار ممنونم بابت مطالب عالی
    سوالی داشتم از خدمتتان
    در موتور 1/8 موتوژن که روی کولرهای کوجک نصب میشود
    چنانچه خازن دایم کار 5 میکرو ظرفیتش به 2.5 رسیده باشد و موتور ناگهان از کار بیافتد
    ایا خازن باعث لطمه شده؟
    و ایا جایگزینی خازن 6 میکرو در موتور سالم بجای 5 مشکلی ایجاد نمیکند؟و یا صلا موتور راه اندازی نمیشود؟
    متشکرم

  2. افشین فرهمند گفت:

    سلام . تا چه اندازه می‌توان خازن با ظرفیت بالاتر برای خازن های راه انداز موتور تک فاز استفاده کرد ؟ مثلا روی پلاک ۷۰ میکروفاراد است . ۱۴۰ می‌توان بست

  3. ناصر قربانی گفت:

    سلام مهندس.
    خدا خیرت بده. من چندماه گرفتار راه اندازی فن بودم تا تابستان استفاده بکنم ولی کسی راهنماییم نمیکرد.
    دیگه با این راهنمایی شما مشکلم حل شد و دعای خیر براتون دارم.
    شما زکات علمتون رو پرداخت کردین.حلالتون باشه و انشالله صدها برابر الان به معلوماتتون اضافه بشه.
    مرسی و سپاس بیکران.

    1. سلام و درود ممنون از محبت شما
      خدا رو شکر که مشکل تون حل شد.

  4. محمدحسین سعادتی گفت:

    سلام خسته نباشی..یه موتور بالابر دارم دوتا خازن روش هستش .یکیشان قطع شده میشه با یک خازن باهاش کار کرد یا نه

    1. سلام و درود بستگی داره خازن راه‌انداز باشه یا خازن دائم کار در کل باید جفتش وصل باشه ولی اگر خازن دائم کار از مدار خارج بشه موتور کار می‌کنه ولی قدرتش پایین میاد.

    1. محمد گفت:

      سلام خدا قوت
      موتور کولر سوخت یک عدد موتور الکتروژن ۳/۴ که روش خازن داره نصب کردم از قبل روی خود کولر برای موتور قبلی یک خازن بود . بعد از دوسال کارکردن خازنی که روی خود کولر بود خراب شد و موتور کولر دیگه روشن نشد بعد از حذف خازن موتور مجددا شروع به کار کرد آیا نیازی هست اون خازنی که قبلاً روی خود کولر بوده دوباره نصب شود؟؟

    2. سلام و درود اون خازن جبران ساز توان راکتیو هستش و اگر خراب شده نیاز نیست نصبش کنید ولی اگر یک عدد خازن نو تهیه کنید کمی در مصرف برقتون صرفه‌جویی خواهد شد و هزینه رو پایین میاره

  5. مرتضی گفت:

    سلام خسته نباشیدمهندس جان دینام کولرابی یکی ازدورتندوکندبابرق مستقیم تست میکنم یکیش موتورروشن میشه با دست بایدکمک کردیکیش اصلاهیچ عکسالعملی نشون نمیده میشه مشکل ازپلاتین باشه ممنونم

    1. مرتضی رضی گفت:

      سلام موج سینوسی در سیم پیچ مساوی هستش و خازن استارت احتمالا خراب شده. برای تست کلاچ، کلاچ رو اتصال کوتاه کنید یعنی دوسر کلاچ رو با یک سیم بهم متصل کنید.

  6. کاربر مهمان گفت:

    سلام
    ببخشید موتور کولر گازی هم همینطور است

  7. سالار گفت:

    باعرض سلام وادب واحترام،دوستان همگی سلام خسته نباشید،من واقعا از جناب اقای مهندس غفاری تقدیروتشکرمیکنم ازاینکه وقت طلایی خویش رابااین همه ماشاءالله بارعلمی را دراختیارهمگان میذارند،نمیدونم چطوری ازش تقدیروتشکرکنم که درخور وشأن ایشان باشه،فقط میگم الهی عاقبت بخیر باشید،چون میگن بالاترین نعمت برای هر انسان درهردو دنیا عاقبت بخیری است،امیدوارم که خداوند منان دعای من درحق این عزیزراپذیراباشد،،ان شااالله
    من برقکارصنعتی وحدود25سال تجربه بامدرک کارشناسی برق هستم وجاهایی که می مونم اینجامراجعه میکنم،واقعا درکوتاهترین فاصله زمانی ،بایه نگاه کردن ویاگوش دادن به صدایش بلافاصله تعمیراتم راباموفقیت تمام میکنم،،،ممنونم

    1. سلام و درود دوست عزیز
      ممنون از محبت شما
      ان شاالله شما و خانواده محترم تون هم عاقبت بخیر باشید و کسب و کار تون پر برکت باشه

  8. مهرابی گفت:

    سلام برای راه‌اندازی دینام میکسر که هردو خازن راه انداز است چگونه بسته میشه

  9. 985309252902 گفت:

    سلام
    مهندس خسته نباشید تغییر دور موتورهای موتور القايی با خازن دائم کار ۴سیم چطوری هست

    1. سلام تغییر دور موتور تکفاز رو در سایت سرچ کنید

  10. الیاس آسال گفت:

    سلام وقت بخیر من دیروز بالابر نصب کردم برای اینکه موتور بفرستم بالا قلاب باز کردم بستم به خود بالابر که بکشه بالا وسط کار ایستاد دینام ازش شروع به دود کردن موتور مشکل چیه به نظر شما روغن گیربکس حلزونی پر بود

    1. سلام و درود باید به صورت حضوری بررسی بشه تا نظر دقیقی بشه داد

  11. مجد_ن گفت:

    سلام و وقت بخیر
    یک دستگاه فرز مینیاتوری مدل dremel 4250 دارم که از همون اوایل کار در سرعتهای پایین دچار نوسان میشد که رفته رفته در سرعتهای بالاتر هم این نوسان بوجود اومد.
    موتورش AC هست و از قسمت بورد سه سیم به رنگ های قرمز و آبی و سیاه به سیم پیچ و ذغالها وصل میشه.
    قسمت سیم پیچ را تست کردم سالم بنظر میرسه، و در قسمت بورد هم تریاک و پتانسیومتر رو تعویض کردم ولی بازهم نوسانش درست نشد.
    اگه ممکن هست راهنمایی بفرمایید

  12. کاظم گفت:

    سلام
    آیا خازن موتور ظرفشویی منفی و مثبت داره ؟
    اگر سیم ها را در خازن جابجا کنیم موتور کار نمونه ؟
    لطفا توضیح بفرمایید
    ممنون

    1. سلام خیر مثلت منفی نداره

  13. رضا عالمی گفت:

    سلام مهندس.من یه پمپ باد دارم با موتور کلاچ دار و دو خازن.خازن راه‌انداز ۲۵۰ولت ۱۱۰ میکروفاراد.خازن دایم ۲۵۰ ولت ۱۰۰ میکروفاراد.خازن‌ش سوخت.من میتونم فقط با یک خازن راه‌انداز موتور رو استارت کنم.ممنون میشم جواب بدید
    ۰۹۳۶۱۱۰۱۳۰۷

    1. سلام اگه خازن راه انداز سوخته نمیشه ولی اگه خازن دایم کار سوخته راه اندازی میشه ولی راندمان به شدت پایین میاد

  14. داودم گفت:

    سلام
    مهندس خسته نباشید امکان داره سیم کشی لباسویی دوقلو فیلور اموزش بدید چون خازنش و جدا کرده اند و سیم کشی آنفراموش شده ممنو ن میشم

    1. اصغر رنجبر گفت:

      سلام لطف میکنید طریقه بستن موتور الکتروژن دوخازنه را برام زوشن کنید

  15. ابراهیمی گفت:

    سلام خسته نباشی من یک موتور تک فاز دو خازن راه انداز دارم میخواستم بهش برق بدم چطوری است تشکر

    1. سلام و درود
      اگه دو خازنه هست یکی راه اندازه و یکی داین کاره که سیم بندیش رو در این مقاله آموزش دادیم

    2. افشین پور گفت:

      سلام خدمت مهندس عزیز تشکر از ز حمایت شما یه دینام3اسب قدیمی دارم دو خازنه هست چکارکنم که یک خازنه بشه که باموتوربرق روشن بشه یعنی توانش بشه درحد دو اسب چون موتوربرق ما همون مارک دینام را دو اسب براحتی روشن میکنه امکان تعویض دینام هم نداریم ممنونم

  16. سام سلیمان بیگی گفت:

    با سلام
    عذرخواهی میکنم جناب آقای مهندس در مورد الکتروموتور های تکفاز رله ای تک خازنه بدون کلید گریز از مرکز آیا می توان آنها را تبدیل به دو خازنه با کلید راه انداز نمود با سپاس از راهنمایتون

    1. سلام در اغلب مواقع میشه تبدیل کرد

  17. رسول صمدی گفت:

    سلام وقتتون بخیر مهندس. سپاس از راهنمایی های شما.یه موتور کولر ابی دارم که دوخازنه هست اما یه خازن چهارفیش است.وسوخته ایا در بازار موجوده

    1. سلام
      بله گیر میاد

  18. علی گفت:

    دینام تک فاز مال ماشین لباسشویی برای کاری لازم دارم خازن چهارتاسیم داره دینام سه تاسیم اینو اگر اموزش بزاری ممنونت میشم

    1. ایمان نوذری گفت:

      سلام
      من خیلی خیلی جسارت میکنم که در خدمت اساتید برق اظهار نظر میکنم.
      فقط خواستم بگم که خازن ۴ فیشه در اصل همان خازن معمولی با دوسیم است که اگر با مولتی متر است کنید متوجه منظورم میشوید.
      یعنی ۴ تا جای فیش موجود روی خازن در واقع دو به دو به همدیگر پل هستندو فقط به منظور شکیل شدن سیم کشی بدین گونه است.
      بازهم عذرخواهی میکنم.

  19. محمدچگینی گفت:

    با درود وسلام وخسته نباشید،
    سپاس فراوان از تلاشها وزحماتتان
    لطفا اگر امکانش هست دوره ی نصب وتعمیر کولرهای آبی واسپیلت(گازی)را آموزش و در وبسایت قرار دهید.

    1. سلام و درود
      ممنون از پیشنهاد تون

خوشحال می شویم نظر یا سوال تان را با ما در میان بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *